Nhạc sư
Nguyễn Vĩnh Bảo:
người đ
c 65 năm gắn b v nhiệt thnh
với nhạc
ti tử Nam Bộ
Nh bo H
Dương (H nội) phỏng vấn nhạc sư
Vĩnh Bảo
Lời giới thiệu:
Phần đng cc
nhạc sĩ v người ham mộ nhạc truyền
thống Việt Nam khng ai khng biết đến tn tuổi
của nhạc sư Vĩnh Bảo, một nghệ sĩ
tr thức, đa năng, khim tốn v giản dị, nặng
lng với sự mất cn của một kho tng v gi do tiền
nhn sng tạo v thể nghiệm lưu lại.
Nhạc sư Vĩnh Bảo l một nghệ
sĩ trnh tấu m nhạc ti tử Nam Bộ theo kiểu
ứng tc ứng tấu, một nh nghin cứu thuyết
trnh m nhạc, gio sư đn tranh ở trường Quốc
Gia m nhạc Saigon từ năm 1956 đến 1964, gio sư
thỉnh giảng ở Đại học Illinois năm
1970, v từ nhiều năm gần đy giảng dạy
cch sử dụng đn dn tộc cho người trong nước
lẫn nước ngoi qua internet. ng cn l một nghệ sĩ
đng đn tranh c uy tn.
Tuy ti danh đa dạng, bản tnh nhạc
sư khng khoe khoan, tự cao tự đại, lun tự
xem mnh l người lun đi tm học, v lun muốn
chia sẻ vốn hiểu biết của mnh cho mọi người,
bất kể lạ hay quen.
Năm 2005, ng được tặng giải
Đo Tấn.
Năm 2006, Hội nhạc sĩ Mỹ họp
ở Honolulu đ vinh danh ng l một trong năm bộ mặt
lớn về nhạc truyền thống trn thế giới.
Thng 2 năm 2008, Bộ Văn Ho Php trao tặng
ng Hun chương văn học nghệ thuật, một
loại hun chương dnh cho những người đ đng
gp cho nghệ thuật v văn
học thế giới.
Phỏng vấn
-
Thưa ng, tn
Nguyễn Vĩnh Bảo c vẻ như thuộc dng di
Hong tộc. Vậy giữa Nguyễn vĩnh Thụy
(cựu hong BẢO ĐẠI) v nhạc sư c lin
hệ thế no.
-
Ti l người Nam Bộ, sinh ngy 19 thang 8
năm 1918 tại lng Mỹ Tr, Quận Cao Lảnh, Tỉnh Sa
đc (nay l tỉnh Đồng Thp). Thn phụ ti l ng Nguyễn hm Ninh, người rất thch văn
chương thi ph v m nhạc; sử dụng rất hay
đn Kim, đn Tranh v đn
C theo phong cch nhạc Ti Tử Nam Bộ v Nhạc Lễ,
đồng thời ng ht Bội cũng hay khng km kp Ht
bội.
Gia đnh ti gồm 4 trai v 3
gi (3 anh trai, 2 chị v một em gi).
-
Một số
bo ch viết rằng nhạc sư biết chơi đn
từ khi ln 5 tuổi v nổi danh từ thuở ln 10.
Điều đ c đng
khng, thưa nhạc sư? Tới nay nhạc sư c
thể chơi được bao nhiu loại đn v
chơi giỏi
mấy loại đn?
-
Ti bắt đầu tự một mnh m mẫm chơi đn
Đoản khi ln 5 tuổi, học lm, khng c thầy b g
cả. Cc anh ti (ti l con trai p t) đều chơi đn
km, đn tranh rất giỏi, đặc biệt anh ba ti
c ngn đn km v xến rất ngọt khiến nhạc sư
Su Tửng phải tấm tắc khen ngợi. Lắng nghe
cc anh chị đn rồi bắt chước.
-
Lứa
tuổi đang đi học, yu thch đn. Vậy Ba M
nhạc sư c ngăn cấm khng?
-
Thn sinh ti khng cấm cản, nhưng
hạn chế việc chơi đn của cc con v sợ
xao lảng vic học hnh. Mẹ ti th ngược
lại, khuyến khch cc con đn, đch thn tm thầy
đn giỏi, mời về nui trong nh để dạy
cho cc anh em ti đn. Năm 10 tuổi, ti bắt
đầu sử dụng kh thnh thạo đn Km, đn
Tranh v đn Go.
-
C người
cho rằng nhạc sư l người c nhiều thầy
dạy đn nhất Việt nam, tnh tới 200 người, như vậy c đng
khng, thưa nhạc sư?
-
Tnh r ra th ti chỉ học đn trực
tiếp với 4 ng thầy:
Thầy Hai Lng ở Tam Bnh (Vĩnh
Long),
Thầy Su T (Cần thơ),
Thầy Năm Nghỉa (Tr
n),
Thầy Ba Sng (Trvinh).
Nhưng từ
năm 10 tuổi đến by giờ, trong giao lưu m
nhạc, ti đ may mắn được tiếp xc
với khoảng 200 nhạc sư nhạc sĩ khắp 3
miền đất nước. Tinh thần cầu
tiến, tnh khim nhường, tự xem mnh l người
đi tim học, ci gi chưa hiểu th hỏi, khng
biết th học. Bất
kỳ người
no ti gặp, ti đều thấy họ c một
ci g đ đng cho ti học. Nếu ni theo kiểu nhứt tự chi
sư, bn tự chi sư (một chữ cũng l
thầy, nửa chữ cũng l thầy) thi ti c rất
nhiều thầy, nhưng ti lại khng lệ thuộc vo
một thầy no cả.
Nhạc no, cy
đn no ti thấy ci hay v thch học. nhờ vậy,
ngoi sở trường l đn Tranh, ti cn sử dụng
được đn Km (Nguyệt), Tranh, C (Nhị), Go (Nhị
hồ), Đoản, Tam, Xến, Độc huyền
(Bầu), Guitare mc phm, Mandoline, Vỉ cầm (violon bản
Việt) v 3 năm đn Dương cầm (piano) nhạc
cổ điển Ty phương (mục đch học l
để mở rộng thm kiến thức, khng c mộng lm thầy dạy piano). Ngoi
nhạc Ti tử Nam Bộ, ti cũng học qua v chơi
được đi cht nhạc Ti Tử Huế v
một số điệu của Miền Bắc.
-
Nhạc sư
c được mấy con v mấy người nầy
c chơi nhạc khng?
-
Ti c 7 con. Một gi 6 trai. Tất cả
đều chơi kh hay về đn Km (Nguyệt), Tranh
(Thập lục), Bầu, nhạc Ti tử Nam bộ.
-
Cc anh chị
cũng như cc con của nhạc sư c bao nhiu
người hnh nghề m nhạc?
-
Tất cả anh em ti đều l Ty
học v chơi đn theo phong cch nhạc Ti tử Nam Bộ.
Khng ai sống về m nhạc, kể cả cc con ti,
chỉ c 2 đứa đeo theo nghề đng đn dn
tộc.
-
Nghe ni nhạc
sư được Trường Quc Gia m Nhạc mời
dạy đn Tranh. Tại sao họ biết nhạc sư
để m mời?
-
Ti sống với nghề dạy Php
văn. m nhạc l nổi
đam m của ti. Những giờ rỗi rảnh, ti
thường cng cc bạn
nhạc sĩ đi đn ca nơi nầy nơi nọ,
thỉnh thoảng đn chơi trn đi Pht thanh v Sn
khấu Cải lương.
Năm 1938 (lc
ti 20 tuổi), hảng dĩa KELLER (Đức quốc)
tại Si gn mời ti đn v dĩa nhựa KKA. C lẽ
nhờ vậy m ti được nhiều người
biết đến.
Năm 1956, lần đầu
tin Sign thnh lập Trường m Nhạc. Gim
đốc đồng thời l sng-lập-vin l ng Michel Nguyễn
Phụng, người sanh trưởng ở Bến tre.
Chnh ng Michel
Nguyễn Phụng mời ti dạy đn
Tranh, v kim lun Trưởng Ban Gio sư nhạc Miền
Nam. Ngoi việc dạy đn, ti cn c những đng gp
khc như l soạn gio trnh, ghi chp bi bản giảng
dạy, mời một số nghệ sĩ sn khấu Cải lương v
Ht bội. Năm 1964 ti rời trường về nh
tiếp tục dạy đn tại gia v lo việc
đng đn.
-
65 năm
sự nghiệp, ngn đn Tranh của nhạc sư
được người snh nhạc đnh gi l sang
trọng, đi cc, dẩn dắt người nghe thư
thi vo thế giới m thanh, lng lng qua cch nhấn,
vuốt rất đặc biệt. Nhạc sư c thể
cho độc giả biết l để c tiếng
đn quyến rủ lng người, nhạc sư đ
khổ luyện thế no?
-
m nhạc gắn liền với cuộc
sống su kn của ti, gip ti thấy đời thật
l đơn giản nhưng thật l đẹp, thật
l phong ph, gắn chặt ti vo xứ sở nầy. N cho
ti dng nghị lực để thắng chnh mnh, khng qu
bận tm mnh đang sống ra sao, để bằng lng
với ci tối thiểu m cuộc sống mang lại. Cuộc sống khng cho mnh
uốn theo của mnh. N chỉ đi ngộ những ai
t đi hỏi, biết phục tng. C phản khng, cũng
chả được g. Mỗi khi đn, ti cảm
thấy mnh đang đắm chm trong trạng thi tĩnh lặng,
đưa ti gần gủi với Thiền. Khi đn, ti
chắc chiu nui dưỡng từng cu, từng nốt
nhạc, để ni ln thay ti những vui buồn của
cuộc sống đậm nt ho hoa, phong sương .
Nhiều người thch lối đn ứng tc ứng
tấu của ti, trong đ c anh Nguyễn văn
Đời, nhạc sinh Trường Quốc gia m nhạc,
sau 1975 l Trưởng khoa nhạc dn tộc Nhạc
viện Si gn thốt ln cu: tiếng
đn của Thầy Vĩnh Bảo l ph thủy, liu trai.
-
C phải
nhạc sư l một trong những nhạc sĩ hiếm hoi của
Việt nam chơi đn ứng tc ứng tấu, l
người duy nhất vừa l nhạc sĩ trnh
tấu, vừa l gio sư giảng dạy m nhạc truyền thống
vả đng đn sng tạo dn tộc?
-
Khng ring g ti, phần đng nhạc sĩ
nhạc truyền thống đều khng những l
người diễn tấu đơn thuần, m cn l
người đn theo kiểu ứng tc ứng
tấu theo tm tư tnh
cảm, lc đn t điểm vẽ vời thm hầu
bản đn của mnh mang một sức sống
mới.
-
Những
người biết nhạc dn tộc ngy cng t đi? ng
c gp g để bảo tồn nhạc dn tộc v những
tinh hoa mả cả đời ng đ c?
-
Ai ai cũng nhn nhận nhu cầu tất
yếu l bảo tồn kho tng nghệ thuật dn tộc của
ng cha ta đ dy cng sng tạo v thể nghiệm lưu
lại cho chng ta. Nhưng khi ni về đường
lối bảo tồn, bởi khng nắm vững
truyền thống, nn chỉ ni qua loa theo cảm tnh,
rốt cuộc khng đi đến đu. Bằng cớ
đ cho thấy giới trẻ ngy nay rất mơ hồ
về ci kho tng nầy, chưa thấy đuợc ci
tầm quan trọng của n. Nghệ thuật chung, trch
nhiệm chung. Sự đng gp của mỗi người
tuy c khc nhau, nhưng việc lm của mỗi
người đều được đời sau tn
vinh nếu n c một nghĩa no đ, được
nhiều người chấp nhận, tm nghe v học. Ti
cũng nui mộng san sẻ phần no những g đ học v
biết, nhưng chắng biết đng nơi no v gp
với ai? Ti đề nghị hướng dẩn cho
người ta đn cho đng phong cch nhạc Ti tử
Nam Bộ, người ta bảo l đ c người
rồi. Ti li lại một
bước, xin dạy cho cch ln dy đn, người ta
bảo đ c người đm nhiệm việc nầy
rồi. Quay sang qua xin lm thnh giả để vổ tay
cổ vủ. Người ta bảo đ c người
vổ tay rồi. Thế l ti phải chịu thua v đi
chỗ khc chơi, để rồi m thầm lủi
thủi đơn đc trn con đường bảo
tồn v xy dựng m nhạc trong ci tối thiểu
của mnh.
-
C phải
nhạc sư l người cải tiến đn Tranh 16
dy ra đn Tranh 17, 19 v 21 dy, v việc cải tiến
nầy ng bị nhiều chỉ trch. Nhạc sư c
thể cho biết việc cải tiến nầy nhạc
sư ấp ủ bao lu v đ đem lại lợi ch
g?
-
Như chng ta biết, nhạc kh vẫn
đng một vai tr quyết định trong việc
tiến triển của m nhạc. Cứ nhn sơ qua hai
nhạc kh Vĩ cầm (Violon) v Dương cầm (Piano)
cũng đủ cho chng ta thấy ci tầm quan trọng
của nhạc kh. Nếu cc đại nhạc sĩ khng c trong tay những cy đn
Dương cầm v Vỉ cm như ngỳ nay như ta
thấy, th thế giới sẽ mất đi ci ho
hứng thưởng thức nhửng ng nhạc tuyệt
vời. Nhạc kh của ta
m thanh ku khng to v mang một vi khuyết điểm
cần bổ tc. V dụ cy đn Tranh 16 dy: mặt
đn qu cong, kh đn. Con nhạn đứng khng vững
trn mặt đn. Trục đn hay tuột. Mổi khi
đn đứt dy phải mất nhiều th giờ
để mắc dy lại. Đn dn tộc khi ln dy th
p dụng m giai Ngủ cung (chỉ c 5 nốt chnh l: H
xự xang x cống - tạm dịch l Sol la do r mi,
do đ, khi đn từ bản nầy sang bản khc,
nguời đn phải chỉnh dy lại cho ph hợp
với bản.
Việc
cải tiến đn Tranh bắt đầu từ năm
1950, nhưng mi đến năm 1955 mới ra mắt cy
đn Tranh 17 dy. Đn Tranh cải tiến, kch
thước to hơn đn Tranh 16 dy, m thanh vang to v
đẹp, trnh đựơc
phần no việc chỉnh dy lại. Việc lm của ti lc ban
đầu gặp nhiều chỉ trch từ pha nhạc
sư nhạc sĩ. Nhưng khi nghĩ rằng mnh đi
đng hướng th đường ti mạnh dạn
đi. Năm 1955, ti cho ra đời cy đn Tranh 17 dy.
Năm sau l đn Tranh 19 v 21 dy. Khi đn Tranh của ti
ra đời th những nh
sản xuất đn ngưng sản xuất loại
đn Tranh 16 dy để nhi theo kiểu đn của
ti.
Việc lm
của ti khng v danh v lợi m l nhằm phục vụ
cho nghệ thuật, Trong lnh vực no cũng c ci mn nhi
v chước, đ l chuyện bnh thường. Nhưng
cy đn khng phải l ci bn hay ci ghế. Giả sử
c nhi bắt chước th cũng chỉ l nhi bắt
chước ci bn ngoi của n m thi chớ khng phải
ci linh hồn của n, ci m người chơi đn
đam m. Người snh điệu, khi chọn cy đn
l cho lỗ tai chớ khng phải cho con mắt. C một
số người lm đn nghĩ đơn giản
rằng chỉ cần bỏ tiền ra mua một cy
đn tốt, về tho ra xem v bắt chước lm y
chang, như vậy l được. Người ta đ
qun rằng miếng gỗ m họ dng để bắt
chước n khng cng tuổi, cng tnh chất vật l
với gỗ của cy đn m họ bắt
chước. Gỗ lm đn khng như miếng thau,
miếng thp, cng độ cứng (duret), dẻo
(flexibilit) như nhau. Nhiều miếng gỗ xả ra
từ một khc, vẫn c khc nhau về tnh chất
vật l.
Muốn
tạo ra một cy đn m thanh tương đối
tốt, th người đng đn, tối thiểu
phải hội đủ nhửng điều kiện
như sau:
a - Phải l
nhạc sĩ, hay biết sử dụng loại đn m
mnh đng, để khi đn lm xong, đn thử,
đnh gi chất lượng m thanh của n, xem cy
đn dễ hay kh đn.
b - Thẩm m của tai để nhận ra m
thanh (sonorit) v m sắc (timbre) của cy đn.
c - Vật l của gỗ (mềm, cứng,
vn của gỗ) (proprits physiques des bois).
d - Luật về m-thanh-học (acoustique).
e - Nghề mộc v thẩm gỗ.
Một cy
đn c nhiều bộ phận khc nhau. Mỗi bộ
phận mỗi vai tr, nhưng chng lại lin kết
chặt chẽ với nhau. Điếu quan trọng l lm
sao hi ha chng lại.
Gỗ dng lm
đn cũng đng vai tr quan trọng. Mặt đn cũng như đy
đn khng phải cy đn no cũng cng một
độ dầy y chang như nhau. Khng thể định
trước độ dầy của mặt v đy
đn khi trong tay chưa c miếng gỗ. Tm lại l
phải đnh gi đng mức tnh chất của gỗ
(sentir le bois).
Thời gian
bỏ ra để thực hiện một cy đn
tốt th khng lu bằng thời gian dnh cho sự tnh
ton. (le travail du luthier est mental.
Ce travail prend beaucoup plus de temps que lopration elle-mme).
-
ng học my
vi tnh đ rất lớn tuổi. Việc học đ c
kh khăn khng?
-
Năm 2003 c người học tr bn Mỹ
gởi về tặng ti một my vi tnh. Ti nhờ con gi
tm thầy dạy cho ti. Nhưng v n bảo l dạy cho
ng gi ngoi 80 nn chờ mi khng con ma no đến. Ti
bảo con gi chi ni l mời đến dạy cho
người nh. Một hm một cậu dạy vi tnh
đến, gặp ti hỏi: Thưa Cụ, nh ai học
vi tnh? Ti trả lời ti học. Cậu nầy
khựng lại, trố mắt nhn ti v định quay
lưng ra về. Ti hỏi: Cu xem ti học
được khng? Với giọng yếu ớt Thưa
Cụ, Cụ học được chớ ạ. Ti học
4 buổi rồi ngưng khng học nữa, v tiếp
tục tự m. Nhờ biết cht t tiếng Anh, nn ti
khng thấy c g l kh lắm.
-
Theo nhạc
sư v sao người trong v ngoi nước lại
muốn học đn dn tộc v chọn cch học qua vi
tnh m nhạc sư đ tạo ra? Được biết nhạc
sư l người Việt nam cao nin nhất trn thế
giới dạy nhạc truyền thống qua internet cho
học tr. nhạc truyền thống lu nay l dạy theo
truyền khẩu tuyền ngn, thầy tr ngồi
đối diện nhau. Khi dạy cho người ngoại
quốc hay người Việt chưa biết t g về
nhạc dn tộc Việt nam, nhạc sư đ gặp
những trở ngại g?
-
Phong tro chơi nhạc dn tộc ngy cng
thịnh hnh. Một số
người trước đy đ thờ ơ vi n hay
khinh thường n, nay tm học, nếu khng phải
để trở thnh nhạc sĩ, th t ra cũng c
được một số kiến thức no đ
hầu thưởng thức n.
Việc
dạy qua internet thiết nghĩ nhạc sĩ no cũng
lm được như ti hoặc hơn ti. Miễn l
bản đn soạn ra cho r rng, cộng thm phương
php giảng dạy c sư phạm. Lối dạy của ti l theo kiểu
đo ni đng giy. Đối với những
người chưa biết nhạc, hoặc c chơi cht
t một loại đn dn
tộc hay của nước
ngoi th ti tạm mượn phương php k m bản
đn theo Ty phương (Do
r mi fa sol la) để gip họ dể lm quen với H
xự xang x cng Việt nam v phương php k m do ti
sng chế. Người nước ngoi học đn
với ti Việt c, Php, Mỹ c. Họ lin lạc
với bằng ngoại ngữ Php hay Anh, ngoi ra cũng c
một số người Việt, yếu tiếng
Việt, cũng dng ngoại ngữ với ti. Dạy
đn v như việc lm du trăm họ. Ti nung chu
từng người. Một số người, kể
cả nhạc sĩ cho rằng ti qu dễ tnh, e rằng
kh trnh bị người xem thường. Ti đp:
nhạc dn tộc c thể v như hng ế khch, do vậy
phải bn theo kiểu khuyến mi (sale), bn một
tặng một. Lm kh lm dễ, họ bỏ cuộc.
-
Bản đn
nhạc dn tộc, nhạc sư chp theo H xự xang x
cống. Tại sao khng p dụng cch k m Ty
phương Do r mi fa sol la cho n r rng?
-
Ti nhn nhận lối k m của Ty Phưong khoa học v chnh xc.
Nhưng lối k m nầy, đối với nhạc
truyền thống như Việt nam, Trung Quốc, Ấn
độ, Nhựt bổn th vấp phải những
bất tiện như sau:
Một l: khi
xướng m bản nhạc Việt theo Do r fa sol la
thi người nước ngoi họ ngạc nhin tự
hỏi một dn tộc với bốn ngn năm văn hiến lại khng nặn
ra nổi tn nốt đn của mnh m phải đi vay
mượn của người khc?
Hai l: khi
xướng m bản đn Việt theo H xự xang x
cống, người nghe
cảm thấy thấm tha hơn l theo Do r fa sol la.
Ba l: k m theo Do
r fa sol la th khng ghi được những trang tr
như: rung, mổ, nhấn, luyến ly l nt đặc th
của nhạc Việt nam, tương tự như ni
tiếng Việt khng c dấu sắc, huyền, hỏi,
ng, nặng. Nhạc sĩ Ty phương khng đặt
trọng tm vo những trang tr nốt đn, nhưng
đối với nhạc Việt nam th rất l quan
trọng, bởi chng ni ln ci Điệu thức (mode) v
Hơi (air) của bản đn.
Bốn l: Bản
đn ghi l nốt Mi. Nhạc sĩ phương ty
th đn ngay nốt Mi. Cn nhạc sĩ truyền
thống cho rằng đn như vậy th nghe kh khan, khng
hay bằng mượn nốt R nhấn ra Mi.
Năm l: Bản
đn k m theo phương ty, người nhạc sĩ
quan niệm l một thực thể cố định,
bất biến, viết sao đn vậy, khng dm thm hay
bớt. Chng ta cũng
đừng qun rằng người nhạc sĩ truyền
thống khng chỉ l người diễn tấu
đơn thuần, m cn l người vừa ứng tc
ứng tấu ngay khi đn, ty theo tm tư tnh cảm thm
thắt hoa l vẻ vời cho bản đn của mnh mang
lại một sức sống mới. Do đ, một
bản đn thường khi c nhiều dị bản, v
người nghe sẽ đnh gi ti năng của nhạc
sĩ xuyn qua những dị bản c nhn.
Su l: Triệt tiu sức sng tạo
của nhạc sinh, bởi bản đn viết sao th
đn vậy.
Bảy l: Đnh mất đi cơ hội
khi nhạc sinh c nhu cầu thu thập ci hay của
từng nhạc sĩ. L do l nhạc sĩ truyền
thống khng rnh Do r fa sol
la, m nhạc sinh th khng
hiểu H xự xang x cống l g, như vậy th
lm sao m trao đổi?
Tm l: Việc lm
nầy v tnh loại đi những bực thầy
giỏi về nhạc truyền thống.
-
Gần một
thế kỷ l nghệ sĩ đn ca Ti tử, Năm
2005 được giải ĐO TẤN, năm 2006
được tn vinh tại Hội nghị m nhạc
tại Honolulu v 2008 Chnh phủ Php trao tặng Hun chương
Văn Học Nghệ Thuật.
Những điều đ c lm cho nhạc sư hnh
diện khng? Những giải thưởng đ c lm
đơn xin khng?
-
Mnh biết mnh. Người lim sĩ,
biết tự trọng, khng nn xin ơn mưa mc của
ai. Việc Chnh phủ Php tặng Hun chương Văn
học nghệ thuật cho ti l chuyện bnh
thường. Nước văn minh, tự do, khng c tinh
thần bộ lạc. Ho thấy mnh c nhiệm vụ khm
ph ra nhn ti v bảo vệ họ, bất luận nhn ti
ấy l ai, quốc tịch g. Bằng khen v
Hun chương ni trn mang đến cho ti ci vui v an
tm thấy việc lm của mnh được c
người biết v nhn
nhận. Ni về hnh diện thi hon ton l khng, bởi
cn bao người như ti,
giỏi hơn ti hiện cn trong bng tối.
-
Xin nhạc
sư cho biết chi tiết về Hun chương.
-
Ti chỉ được Đại sứ
Php ở Hnội bo tin qua e-mail l Chnh phủ Php k ban Hun
chương cho ti vo ngy 26 thng 2 năm 2008, nhưng mi cho
đến nay v chưa trao,
nn ti khng thấy mặt mũi của n ra sao. Mặc d
vậy, ti cũng hiểu đi cht Hun chương Arts et
Lettres nầy l dnh cho những
ai c đng gp đng kể
vo Nghệ Thuật Văn Học trong hay ngoi
nước v c lin hệ mật thiết với việc
xy dựng văn ha nước Php.
-
Ti hoa như
nhạc sư, hồi trẻ c nhiều bng hồng lai
vảng lắm, v tnh yu chắc chắn cũng si nổi
một thuở, đng khng, thưa nhạc sư? Đ l
nghệ sĩ ti hoa th d c gia đnh cũng vẫn c
những người đẹp phải lng thời trai
trẻ khng. Thưa nhạc sư?
-
Phần đng người ta hay nghĩ
rằng khi rơi vo một trong bốn vch Cầm,
kỳ, thi, họa, muốn dễ c nguồn cảm
hứng th cần c một cuộc sống
lng mạng trc tn, v dụ như nhiều bạn gi,
biết nng tin nu, nhậu nhẹt. Nhạc lm dịu lng
người. Một nhạc sĩ, đng với ci tn gọi, c nhiệm vụ lm ấm
lại những g đ lạnh, đi lc khc thầm trong
khi mọi người xung quanh mnh cười. Ti lun lun
đứng sau mọi người để phục
vụ. Lấy ci vui của người khc, lm ci vui
của minh. Ci khổ đau, ci bất hạnh của
người l của minh. Khng tự lm khổ mnh, đnh
mất mnh, nn việc dng tiếng đn để chinh
phục tri tim người khc l điều tối cố
gắng king cử.
Khi m trong tay
cy đn th một trăm phần trăm ti l nhạc sĩ,
tự do thả hồn theo my gi. Nhưng khi bung đn ra, th ti trở
lại l con người bnh thường, sống c
ngăn nấp trật tự. Ti chấp nhận cuộc
sống lu nay của ti l nhứt nhựt tri nhứt
nhựt trong căn nh nhỏ trong một hẻm cng,
rất t bn ghế. Khi đọc sch, viết lch hay tiếp khch, bất luận khch thuộc
thnh phần no, ti lun ngồi bệt trn nền gạch,
m khng c g phải đỏ mặt khi tự vạch
lưng cho người ta thấy ci ngho của mnh.
Sign, 01-08- 2008
VĨNH BẢO