Ngôn ngữ Nam Kỳ bị mất từ từ
Bàn về cái sân bay Tân Sơn Nhứt thiệt nhức đầu!
Năm 1920 Pháp giải tỏa gần hết cái làng Tân Sơn Nhứt, thuộc quận Gò Vấp, tỉnh Gia Định làm sân bay, phần đất còn lại không đủ tiêu chuẩn lập làng riêng, nên hiệp với làng Chí Hòa thành làng Tân Sơn Hòa.
Cái thuở đó tên sân bay tiếng Pháp là aérodrome. Tân Sơn Nhứt là sân bay duy nhứt và đầu tiên ở Việt Nam và Đông Dương thời đó.
Người Nam Kỳ mình gọi tên tục là “sân bay” và “máy bay”. Cái gì vù lên trời là bay hết, thí dụ chim bay.
Do người Tàu kêu sân bay là 機場 (cơ trường) nên người Nam Kỳ khai sanh chánh thức sân bay là phi trường, máy bay là phi cơ.
Nhắc lại tập tánh dân Nam Kỳ mình nè.
Xưa nay cái gì chạy dưới nước kêu là tàu, cái nào chạy trên lộ (đường) là xe, cái gì bay trên trời là máy bay (phi cơ, phi thuyền).
Phát hiện ra thời Việt Nam Cộng Hòa trước 1975 tên sân bay Tân Sơn Nhứt là “Phi cảng Tân Sơn Nhứt” mà không là “Phi trường Tân Sơn Nhứt”.
Cảng trong văn hóa Việt xưa rày là 港 (cảng) là cửa sông, cửa biển, nhánh sông cho tàu bè đậu, như: “hải cảng” 海港, “thương cảng” 商港, “quân cảng” 軍港...
Tỉ dụ như Hương Cảng 香港 là cảng thơm (Hongkong).
Vì sao Việt Nam Cộng Hòa trước 1975 tên sân bay Tân Sơn Nhứt là “Phi cảng Tân Sơn Nhứt” mà không là “Phi trường Tân Sơn Nhứt”?
Cũng là những người Bắc Kỳ 54 trong chánh quyền VNCH cố tình sửa chữ “áp đặt” Nam Kỳ, còn các quan Nam Kỳ thì quá hời hợt, ai làm gì cũng im re, nín khe.
Sau 1975 cộng sản BắcViệt vô chiếm Miền Nam thì áp đặt thô bạo luôn, họ sửa luôn tên làng Tân Sơn Nhứt thành Tân Sơn Nhất.
“Phi cảng Tân Sơn Nhứt” thành “Cảng hàng không Tân Sơn Nhất”.
Cảng của tàu, ghe, thuyền giờ qua tới cảng… máy bay???
Vui và ngộ, tức cười cái là máy bay, phi cơ 飛機 biến thành “Tàu bay”, lên máy bay nghe mấy cô tiếp viên BK “Mời anh lên tàu bay” mà thấy quê mùa thịt chó mắm tôm gì đâu á!
Cái này trong văn hóa Miền Bắc nhà quê từ xưa lận.
Người Bắc Kỳ khá ngược ngạo khi kêu cái hỏa xa (火車) là tàu hỏa trong khi dân Nam Kỳ kêu là xe lửa.
Nên nhớ xe lửa Sài Gòn-Mỹ Tho là có đầu tiên ở Nam Kỳ nha!
Tại sao tàu thuyền lại chạy trên mặt đất?
Họ kêu máy bay là tàu bay, kêu phi thuyền là “tàu vũ trụ”, nghe “Phở tàu bay” là biết của ai bán rồi hén?
Nhiều người lý giải rằng chữ “cảng hàng không” là dịch từ chữ airport (Anh), aéroport (Pháp), có chữ port là cảng hết ráo.
Rồi airship là khí cầu, có chữ ship là... tàu hết ráo.
Nói như vầy là đánh tráo khái niệm.
Vậy chứ cái xe lửa tiếng Anh, Pháp là train có chữ ship hay port nào đâu mà Bắc Kỳ cũng kêu là “tàu hỏa” đó.
Hán Việt nó có quy tắc của nó, người Nam Kỳ xài chính xác, từ rất đẹp không có gì phải sửa tùm lum, rồi xọ từa lưa.
Chữ 艚 (Tào) người Nam Kỳ đọc là Tàu có nghĩa là “thuyền”, còn chữ 漕 tào này cũng là vận tải đường thuỷ mà thôi.
Tỉ dụ như bài thơ:
“Phi cơ đáp xuống một chiều
Khung mây bàng bạc mang nhiều xót xa
Dài hơi hát khúc thương ca
Thân côi khép kín trong tà áo đen”
“Tàu bay” là một từ nhà quê, của những người trong hốc bà tó người ta nói mà thôi.
Người Bắc toàn sanh sau đẻ muộn thời hiện đại ở VN nhưng bản chất thích sửa lưng và áp đặt.
Rõ ràng là “anh cả” Bắc Kỳ cố tình sửa chữ ép “em út” Nam Kỳ khi cho ngôn ngữ mình là chánh thống, đúng tiêu chuẩn thống nhứt chung.
Đây là ý đồ chánh trị rõ ràng.
Nhưng Bắc Kỳ cũng không thống nhứt chữ “tàu bay” và “cảng hàng không”.
Thí dụ bài nhạc “Chiều trên bến cảng” của một nhạc sĩ Miền Bắc có câu:
“Một chiều mùa hè gặp nhau trên bến cảng
Ta chia tay nhau
Trong lòng bao lưu luyến
Anh đi ra khơi theo mùa cá biển”
“Khi chia tay anh dạo trên bến cảng
Biển một bên và em một bên”
Rồi mới đây vụ rớt phi cơ chiến đấu thì báo chí VN ghi là “Máy bay Su 22 gặp nạn: Các anh đều là phi công giỏi”.
Ngộ ta? Sao không ghi là “tàu bay Su 22” và có hai “tàu công” hy sanh?
