Âm Dương
Nguyễn Văn Sâm
Chị Nhàn thành khẩn chụm đầu ba
cây nhang vô ngọn đèn dầu đương ngùn ngụt
tỏa khói đen. Nhang bắt lửa bùng lên thành ngọn,
chị chậm răi khum bàn tay kia làm quạt nhè nhẹ
dập tắt ngọn lửa. Hai bàn tay x̣e ra kẹp nhang
chị đứng trước bàn thờ xá xá rồi
cắm vô cái ly đựng cát làm lư hương tạm.
Bàn thờ dọn xong xả từ lâu. Bốn chén chè
đậu trắng, chén mẻ sứt mà chè th́ chỉ
nằm chong chênh qua khỏi mức nửa chén, cố ư
để thật xa nhau cho có phong cách bữa giỗ. Hai
dĩa thịt gà xé phai từ nửa con gà mua chịu
từ người bạn hàng quen thuộc mấy chục
năm nay. Chị đă cố t́nh trộn với thiệt
nhiều bắp cải, thêm nửa cái bắp chuối
hột mới bẻ ngoài sau nhà, dĩa gỏi gà coi cũng
bắt mắt, tươm tất và khêu gợi nhờ
sự ḥa hợp nhuần nhuyễn của nhiều màu
sắc.
Cúng, ừ th́ cúng, nhưng vẻ nghèo nàn
của vật thực trong việc cúng kiếng so với
bao lần trước đă đoạt mất ở
chị cái tâm trạng sung sướng nhè nhẹ của
người thực hiện một việc thiêng liêng
của phút tương giao với người khuất
mặt. Khói nhang tỏa trong không gian hẹp của căn
nhà, bay mùi thơm thơm khiến nao nao nhớ đến
những lần Tết nào đó đă bay hút tuyệt cùng
trong thời gian tươi đẹp của quá khứ,
những cái Tết háo hức bồn chồn khoe áo mới,
được phép làm mọi chuyện ngày thường
bị cấm đoán, những ngày chị -- lúc đó là
đứa trẻ -- thấy ḿnh quan trọng hơn,
được mọi người quan tâm hơn và không
một mảy mai trách nhiệm. Bây giờ cũng cái
thời gian đó, Tết, biết bao là trách nhiệm và
không c̣n một ai quan tâm tới ḿnh. Đứa con gái hủ
hỉ bao lâu nay năm rồi đă chết tức tửi
v́ phong đ̣n gánh khi lượm sắt vụn cho kế
hoạch nhỏ bị sắt gạch đứt tay,
mẹ nó v́ nghèo khó bỏ qua luôn sau khi đắp sơ sài
cho con bằng mấy cọng thuốc rê với hi vọng
rằng cũng không đến nỗi nào. Một ḿnh c̣n
lại thui thủi sớm bửng ra đi, tối mịt
mới về ngả lưng thở dốc. Suốt ngày
cơm đường nước chợ, ngon dở tùy
theo bán buôn thành công thất bại, nắng mưa cực
nhọc không biết mở miệng tâm sự cùng ai.
Chị lấy tay mặt đè đè lên bên tay
trái ngực. Không đụng được chỗ
thịt mềm mềm ngày xưa từng làm hướng
cho bao cặp mắt khát khao, giờ chỉ nghe nhói nhói
đau lăn tăn phía bên dưới trái tim, t́nh trạng
như muốn nói có triệu chứng trục trặc chi
chi đó nhưng chưa bộc lộ rơ ràng. Chị nín
thở chờ cơn đau đi qua. Quái, lần nầy
hơi dài hơn những lần trước. Một
sự thông báo có mặt không được người
nhận vui ḷng chào đón. Chị chắp tay trước
ngực trước 'lư hương', vái ông bà và vong
hồn cha về dương
thế thăm con cháu luôn
tiện hưởng bữa cúng đơn sơ,
đạm bạc. Chị hơi
khựng lại một
giây. Ông bà th́ không
cần hài tên đă đành, cha mẹ nhớ tên
nhưng lại quên lửng tên ông già chồng. Chị
vừa vái van vừa suy nghĩ mông
lung, nghe nói người
nào chết lâu quá rồi th́ được đi
đầu thai, hồn không thể về dương
thế hưởng của cúng nữa. Mà phải
như vậy mới được, nếu không đi đầu thai th́ làm sao con cháu nhớ hết tên ông
bà mà giỗ chạp quải đơm. Mẹ ḿnh chắc
cũng không c̣n dưới đó, bà chết khi mới sanh
ḿnh ra, giờ đă hơn ba chục năm rồi. Tuy
nghĩ vậy chị Nhàn
vẫn đọc tên mẹ, rồi vái tên cha sau.
Nhớ tới người cha chồng chị muốn vái
luôn nhưng hơi bối rối. Ông già ảnh chết chưa đầy năm chắc
là về được. Mà kẹt quá trí nhớ hồi nầy lú lẫn tên ổng cũng không nhớ ra. Chị vừa nhắm mắt lại vừa trợn trừng mắt dưới mi,
tập trung trí năo lục lại tất cả chỗ ngơ
ngách của trí nhớ cái tên ông già ít nhất có một vài
lần chị thấy.
Thôi chịu, chị lấy ba cây nhang khác,
bật hột quẹt đốt. Hột quẹt cây quá
cụt mà thuốc hơi mềm, chị chụm ba, bốn
cây làm một quẹt thiệt mạnh, nghe một tiếng
cháy xè rồi tắt ngún. Chị liệng mấy cây diêm
mắc dịch đó xuống đất, bóc mấy diêm
khác... Ngọn lửa liếm
nhang lần này thiệt mau. Chị chấp nhang giữa
hai tay vái 'hương hồn cha chồng
tôi sống khôn thác thiêng về
dương thế trong bữa cúng rước ông bà
Tết năm nay.'
Cắm nhang vô ly
cát lần nữa, chị mỉm cười. Vái đở vậy thôi, làm sao
hơn được nữa, không biết vong hồn
ổng về được không. Lẫn lộn quá
rồi. Chị khum ḿnh xá xá. Nghe đau nhức khó chịu
chỗ xương sống ngang hông. Chỗ nầy th́
nhức hoài mấy năm nay. Chứng nầy hành hạ
mấy người đàn bà đẻ nhiều mà! Ḿnh
đẻ có ba đứa, đâu nhiều nhỏi ǵ,
chắc là mấy năm gần đây lao tâm lao lực quá
độ thêm vụ ăn uống thiếu thốn, cố
cho đầy bao tử, bất kể thức ăn
thật sự tốt hay không cho sức khỏe nên ḿnh
mẩy báo động lên tiếng đ̣i bồi
dưỡng.
Chị vừa như mỉm cười
với ư nghĩa ḿnh mới đặt ra vừa nắm
nắm tay ṿng qua sau lưng đấm đấm
chỗ đau. Cái đau bên
ngoài lâu nay khiến tạm quên cái đau bên trong vẫn âm
ỉ hiện diện. Khổ quá, cái ṃi rệu rạo
như răng bà già thấy được bất cứ
trên vị trí nào của thân thể. Ǵ mà không c̣n chỗ nào nguyên
lành coi cho được, cho vui đời nghèo. Bộ
phận nào không có chuyện này cũng có chuyện kia, không
đau hông th́ đau xương
sống, không đau
chỗ tim phổi th́
đau chỗ thận, bàng
quang. Như ch́nh mắm nêm là đây. Ông bà ḿnh ngày xưa nói
lẩm rẩm không căn cứ trên khoa học khoa hiếc
ǵ hết vậy mà trúng quá xá. Thân thể không c̣n là niềm
hănh diện của ḿnh nữa
mà đă thành một tội
vạ, một gánh nặng
phiền toái, ưu tư. Chị ngó lên bàn thờ, năy
giờ mà tàn nhang không rớt xuống, cong cong gần tṛn
một ṿng nhưng than của
cọng vẫn được lớp tro nhang bao bọc
như khi chưa được đốt. Lớp cát trong
ly vẫn c̣n mới tinh chưa bị phủ mặt như
những lần cúng kiếng trước đây.
Người ta nói đó là điềm báo ông bà về.
Chị thốt nhiên đưa tay kéo áo kéo quần cho thẳng
thớm chỉnh tề. Ông bà khuất mắt mày nhưng
đă hiện diện trong nhà
này, đang hưởng vật thực cúng kiếng
của ḿnh, không thể
xốc xếch được. Chị lật đật
đi mở tủ kiếm mấy cái ly nhỏ rót
nước lạnh để
lên trên bàn. 'Xin ông bà cha mẹ
tha lỗi cho, đáng lẽ phải có chút rượu làm
lễ nhưng lúc này khó
kiếm lại mắc quá.' Chị đứng thẳng
trước bàn thờ
kiểu như một người hầu hạ ông bà
đương dùng tiệc.
Bỗng nhiên chị thấy ḿnh xẻn lẻn ngang, ai đời van vái
xin lỗi ông bà mà nói chuyện
mắc quá không mua nỗi. Làm
như mua chút rượu cúng ông bà là một gánh nặng
không bằng. Cái khó nó bó cái khôn là vậy. Đời mạt
pháp, thiên hạ sống trong túng cùng. Ước ǵ ảnh về được
thăm ḿnh. Ước ǵ
giấy tờ của ảnh làm mau hơn để
ḿnh được bay ra khỏi chỗ này sớm. Nếu
sớm hơn mấy năm trước th́ con nhỏ đâu tới nỗi bỏ thây trong
trạm y tế phường tức tưởi như
vậy. Ước ǵ ḿnh trúng
số độc đắc được một
lần, lúc nầy ngày nào cũng xổ, cũng có người trúng, ḿnh nhịn
ăn mua bao nhiêu lần, mỗi lần cả chục
tấm, cũng đều như không, trật lất
trật lơ, tới hai con chót an ủi cũng không bao
giờ thấy.
Như là có bóng người, hai người
chứ không phải một, từ chỗ bàn thờ thoáng
mau lại cửa rồi
trở vô. Chị định thần nh́n kỷ nhưng
không thấy ǵ. Có lẹt
đẹt vài tiếng pháo nổ xa xa, tiếng nổ
cũng không lớn như ngày xưa, như là không
đủ thuốc hay họ quấn giấy không
được chặt. Ngoài đường nắng đă
lên, tiếng người nói ḥa với tiếng dép kéo lê trên
mặt đường. Một cảm giác mâu thuẩn hiện lên trong ḷng chị,
vừa muốn ông bà về
chứng kiến cảnh nghèo nàn của ḿnh để thỏa
măn sự vái van nhưng lại vừa sợ ma. Có thể
hai cái bóng vừa thấy là có
thiệt chớ không phải hoa mắt nh́n lầm.
Chợt chị rùng ḿnh, như có một bàn tay lạnh buốt rờ lên
đầu chị, chị hắt hơi. Cảm rồi,
chị nói thầm, ngày Tết
gió độc hơn ngày thường. Tết là ngày giao thoa
của hai năm mới-cũ, Tết cũng là giai
đoạn liên hợp của âm-dương nên trong
gió có phảng phất
hơi âm, ai yếu bóng vía thường bị cảm lạnh, có khi bị
liệt giường luôn. Chị đi vô buồng trong
lấy thêm cái áo mặc tṛng lên, nói lầm thầm trong trí,
ma quở kiểu nầy chắc hết Tết nhứt ǵ
quá!
Ngó chỗ tay áo bị rách sờn mà ḷng
chị quặn xuống, chị ngó quanh quất trrong nhà để ước
lượng những ǵ hơi
đáng tiền mà ḿnh có rồi ngó lên mấy cây nhang trong cái
lư hương, một lần nữa chị lại
ước ao ông bà phù hộ cho ḿnh trúng số để
thoát ra khỏi cảnh bần hàn đeo đẳng cả
chục năm nay...
'Anh chờ tôi với, ḿnh đi có bạn chung
cho vui.'
'Sao anh coi bộ gấp vậy, mà tới bây
giờ mới ra?'
'Tôi có biết ǵ
đâu, tưởng cũng
giấy tờ như mọi khi nên chần chờ, té ra ngày tư ngày Tết trên kia, ở đây ḿnh
được tự do đi lại. Khổ quá, không ai nói ǵ với ḿnh nên cứ lẩn quẩn trong đó, tới
chừng thấy tư bề lưa thưa c̣n có mấy
móng mới sực biết,
bỏ ra, thời may gặp được anh đây.'
'Ở chỗ nầy cái t́nh c̣n ít hơn trên
kia nữa v́ ai cũng biết
rằng là chỗ tạm trú
để chờ lịnh đi
lên đó -- dưới h́nh dạng nầy hay h́nh
dạng kia. Lo lắng, thắc mắc cho tương lai
ḿnh nên không ai buồn ngó ngàng ǵ tới ai khác.'
'Dửng dưng với vấn đề của kẻ
khác là yếu tính của con người dầu nó ở
đâu và dưới h́nh thái nào.'
'Không có cái lo nào hơn hơn cái lo liên quan
tới ḿnh.'
'Tôi có lộc ăn rồi anh biết không,
nghe mùi hương th́ biết có người mời
nhưng cần phải nghe họ vái tên ḿnh ḿnh mới
biết phải về nhà của ai, chỗ nào. Con gái tôi
đó. Ừ mà con dâu anh chớ ai.'
'Tôi cũng đă
có nghe mùi hương mời
nhưng vẫn thắc
mắc v́ không thấy nhắc tới tên ḿnh.'
'Chắc nó quên
tên ông già chồng nó rồi. Trên đó chuyện quên tên
người khuất mặt khuất mày chúng ta là
thường. Anh đi với tôi cho có bạn nhe. Ba ngày
này âm dương giao ḥa, ḿnh
đi không cần giấy phép
đi đường, miễn là tới chập tối phải về có mặt là
được. Họ sợ
ban tối ḿnh lang thang trên đó làm
hại người dương.'
'Phải, biết bao nhiêu anh chị lợi
dụng khí âm của ḿnh làm chuyện phá làng phá xóm rồi.
Ngày thường mặc
dầu nhận được nhang mời, có tên kêu vẫn
đi không được à?'
'Ngày thường phải cần giấy
phép, nếu con cháu không hài tên
ḿnh ra th́ càng khó nữa.
Rằm tháng Bảy cũng là
ngày Tự Do. Nói chung ở
đây cái nạn thư lại bàn giấy không khác ǵ với trên kia là bao.'
'Tôi không biết khi họ hỏi căn
cước tôi phải làm sao. Hỏi căn cước
một con ma, xin lỗi anh, là bắt con ma đó phải è
ạch mang tấm mộ bia nặng dàng trời tới
đưa ra tŕnh.'
'Chế độ thư lại bàn giấy
làm khổ dân ấy mong nó qua cho rồi. Ḿnh đi thăm
con Nhàn nghe.'
'Ừ rồi ḿnh chịu khó một chút
thăm thằng quỷ đó với tụi nhỏ.
Tội nghiệp quá. Đáng lẽ bỏ lúng tụi nó ra
sao th́ ra. 'Quên hết' như bài học họ giảng cho
ḿnh hằng tháng mà sao tôi cứ xót xa trong ḷng. Hồi
trước khổ sở với tụi nó biết bao nhiêu
bây giờ cắt bỏ t́nh cảm cái cụp chuyện
đâu có dễ như họ nói. Biết tụi nó bị
chuyện nầy chuyện kia, tôi vẫn thấy
đoạn trường như thường'
'Mà cũng có tụi quên phăng mới hay!
Tụi nó phơi phới, ngay cả bà con cật ruột
trên kia bây giờ xuống đây họ cũng không thèm nh́n,
không thèm dĩ tới.'
'Số nầy ít
thôi. Ảnh hưởng của môi trường
sống một thời khoản lâu dài - cái quá khứ
nặng nề - đâu phải v́ mấy cái bài giảng
đó mà gạt bỏ tất cả ngay.'
'Phải có một thứ thuốc bạch-hóa
để quên t́nh cảm c̣n xót lại với người
bên kia, cũng như thuốc lú cho mấy con ma, tôi cũng
vậy nữa - xin lỗi, trước khi cho đi
đầu thai.'
'Chắc họ có nhưng không cần đem
ra xài lúc nầy. Ai nhiều t́nh cảm thiệt tḥi ráng
chịu. Khổ sở sanh ra
từ trong ḷng, ai c̣n mềm ḷng lúc nầy chỉ khổ
thân thêm mà thôi. Ngăn chận cái khổ của ḿnh là
chuyện ḿnh phải tự lo, họ đâu cần lo.
Thuốc lú cho việc đầu thai th́ họ cố
gắng cung cấp đầy đủ, nếu không quên
th́ con người sẽ đi t́m nhau, sẽ dính dây chùm dây
mơ rể mớ với nhau, lộn tùng phèo hết, sanh
con rồi mới sanh cha, sanh cháu giữ nhà rồi mới
sanh ông....'
'Ơ... mà thuốc lú cũng đâu phải
hoàn toàn hiệu nghiệm. Vài trường hợp
người uống rồi, kết quả trơ trất.
Lên lại họ đâu cần học. Mấy người
mà ông Lăo tử đó nói 'Sanh
nhi tri' đó, họ đă học ở các kiếp
trước rồi.'
'Ừ hé. Hồi đó ở xă Linh Xuân Thôn
huyện Thủ Đức của tôi có thằng nhỏ
bốn tuổi, chưa từng thấy nhà máy xay lúa, nó
lại ở xa nhà máy, ngộ một điều là máy móc
trục trặc ǵ chủ nói với nó nó có thể chỉ
chỗ nào phải sửa và cắt nghĩa rành rọt
tại sao lại trục trặc.'
'Mấy người thần đồng
cũng vậy thôi. Lên mà không bị lú th́ học một
biết mười. Cũng như học ôn, hay ḍ bài
lại thôi. Dễ!'
'Ờ! Mà gần tới chỗ giao
điểm hai vùng rồi đó. Nếu cần anh nắm
tay tôi. Ở đây cả chục năm, mỗi năm
đi qua đây hai, ba lần tôi biết chỗ nầy nó
dài tới cả chục phút lận, mở mắt ra không
thấy ǵ hết. Một vùng đen tuyệt đối,
dài thăm thẳm, vô cùng. Ai có giấy phép th́ nghe theo
tiếng gió mà đi, khi hết nghe tiếng gió, mở
mắt ra thấy cảnh quen thuộc ngày xưa là tới.
Ai không có giấy phép th́ trời khiến họ cứ xà
quần, thơ thẩn trong chỗ tối đen đó vài
ngày họ tới dẫn về họ phạt. Nhốt
hầm tối. Cái tối ở trong vùng âm!'
'Lạ há. Hai miền cách nhau bằng chỗ
tối bưng há. Kêu là chốn u minh là đúng quá rồi.
Để cho ở trên kia không đi lạc xuống
đây. Tay anh đâu?'
'Đây! Vậy mà 'thiên hạ' đi lạc
hoài. Có người mới tới chỗ tối nầy
thôi rồi dương khí mạnh kéo họ về.
Người ta kêu là chết giấc, chết giả. Có
biết, có thấy ǵ đâu. Tỉnh dậy cũng như
thường, không biết ǵ chuyện đă xảy ra. Vùng
nầy tối om mà.'
'Tôi muốn nói là có người đi qua luôn
chỗ tối nầy ḱa, vô chỗ của ḿnh
đương ở đó. Mà trở về
được há.'
'Có hoài, đời xưa ở bên Tàu có ông Lâm
Tự Kỳ, lạc xuống, họ cho về nên viết
cuối Hồi Dương Nhơn Quả kể lại
chuyện xử phạt dưới nầy. Tiếc là
hồi đó tôi đọc mà không tin.'
'Ở bên ḿnh có ông Thủ Huờn, ông ta nguyên
làm chức Thủ Bạ đời Minh Mạng
được người quen ở dưới nầy
dẫn xuống, ông ta thấy mọi chuyện, sợ
ớn xương sống nên về làm phước cất
một cái nhà trên bè ở ngă ba sông để cho những
người lỡ con nước có chỗ nghỉ tạm
lại trên sông và có thức ăn đở ḷng. Ông ta
bố thí hết gia tài của ḿnh ở chỗ Nhà Bè đó.'
'Lạ há, đă phân chia vùng rồi, lại c̣n
có chỗ tối làm trái độn nữa mà vẫn c̣n có
người đi lạc ha.'
'Ừ! Chuyện trời đất đâu
phải luôn luôn phải xảy ra như vậy đâu. Lâu
lâu cũng có cái trật ch́a. Có chuyện người
đẻ 100 trứng, cá thia
thia sống ở bẹ
dừa hay trên ngọn cây, chuyện mưa cá mưa tôm th́
chuyện lạc vùng đâu phải không thể không có.
Mấy cái chuyện lạc Thiên Thai, Từ Thức gặp
tiên nữ là chuyện lạc
lên vùng trên. Vùng trên c̣n lạc
lên được th́ vùng dưới lẽ nào lại
không?'
'Anh muốn nói mấy cái truyện chép lại
trong Liêu Trai Chí Dị chứ ǵ?'
'À, tôi nghĩ cái ông họ Bồ thấy
được chuyện bí mật của trời
đất, ông ghi chuyện mấy con ma nữ đi
lạc lên đời, thỉnh thoảng cũng ghi lại
chuyện người đi lạc xuống đây. Hay là
được dẫn xuống đây cũng vậy mà
thôi.'
'Tới nơi rồi, anh thấy mùi tanh tanh
như máu trong gió không. Đó là mùi ích kỷ của ḷng
người đó. Trong mùi tanh
tanh anh nghe thấy mùi thui thúi,
đó là mùi tự cao tự đại của họ...
Mở mắt ra đi.'
'Kỳ thật. Hồi cha sanh mẹ
đẻ tới năm ngoái nghĩa là cũng 60 năm
ở trên đời, tôi đâu nghe cái mùi đó. Bây giờ
mới đi có trót năm về lại nghe mùi nầy.
'Ở trong đó thét rồi quen đi. Cũng như người
ngồi trong cầu tiêu dơ ban đầu c̣n nghe mùi,
ngồi một lúc th́ nghe b́nh thường. Người
ở vùng chợ G̣ Vấp không nghe mùi hôi thúi nhưng ai
đi xe lửa khi xe tới gần đều nghe cái mùi
thum thủm nầy. Cũng vậy, con nít nhỏ xổ ḷng
mẹ khóc hoài không nín v́ ban
đầu nó không chịu được cái mùi tanh
tanh thúi thúi của đời.'
'Ừ ! Sao có mùi thơm d́u dịu mà nghe
từng cơn từng cơn ở đây vậy.'
'Đó là mùi uất hận của
người ngây thơ vô tội bị đè nén oan ức,
mùi của sự chịu đựng những bất công,
nghịch thiên nghịch địa.'
'Vậy th́ quen nghe mùi ḿnh sẽ biết ngay
chuyện ǵ đă xảy ra chung quanh phải không anh?'
'Ừ! Vậy mới là ma, biết vanh vách
như ma xó, thiên hạ nói hoài. Chỉ cần nhướng
mắt lên là anh có thể thấy vàng thiên hạ chôn
giấu ở đâu, tấm giấy số nào trúng độc đắc, ai
sẽ đắc cử Tổng Thống ở nước
nào đó. Thôi! Vô nhà con ḿnh. Anh thấy mấy cây nhang trên
lư hương cúng tàn mà không rụng không. Giấy phép
đi đường của ḿnh đó.'
Ông già Nghĩa vuốt đầu chị Nhàn.
Chị tới ngồi trên cái ghế cây đóng bằng
mấy miếng ván tạp, mắt buồn thiệt
buồn ngó ra cửa sổ. Chị rùn ḿnh, đứng lên
tới bàn thờ đưa tay sửa lại đám
chưn nhang v́ vài cái tàn rớt xuống chén chè kế bên. Tay
chị vô t́nh đưa xuyên qua bụng ông già ḿnh. Ông già
Nghĩa ngó bạn cười. Ông già Nhân kéo bạn
đứng tránh ra một bên. 'Không nên!'
Ông già Nhân ngó con rồi ngó bạn. 'Riết
rồi quen đi, đâu cần tránh né ǵ cho mệt. Ban
đầu c̣n để ư thét rồi kệ, thiên hạ càn lướt trên đầu cổ ḿnh cũng không nhằm nḥ ǵ, ḿnh
cũng đi qua tường
qua vách cho mau. Ở đâu quen đó.'
Chị Nhàn vẫn đứng trước bàn
thờ nhưng nh́n về phía
cái bàn có để tấm h́nh của chồng, người
chồng hiền lành mỉm
cười. Ông già Nhân đang đứng ngắm nghía h́nh con ḿnh, chị
Nhàn đi xuyên qua ḿnh ông. Chị cảm thấy một
luồng lạnh chạy dọc
theo chiều đứng của thân thể. Chị rùn ḿnh lần
nữa. Chị cầm tấm
h́nh lên, đưa gần mặt
ḿnh, như là hôn, rồi để xuống.
Hai giọt nước mắt chị trào ra, lăn gần
tới sống mũi, chị
đưa tay quẹt. Ông già Nghĩa nắm tay con như
muốn dẫn đi ra cửa để chỉ chỏ ǵ
đó nhưng khi tay ông nắm
tới tay con th́ lại bóp vào khoảng không. Ông thấy con ḿnh ngó về
phía bàn thờ th́ chạy
về đó đứng xuyên
qua phía bên nầy bàn chấm
tay vô ly nước trước mặt viết mấy
chữ. Chị Nhàn vẫn
không thấy ǵ. Nghe
tiếng pháo nổ, chị ngó ra ngoài, ông già Nghĩa
bước tới kê miệng vào tai chị nói ǵ như
dặn ḍ nhưng chị vẫn
như không cần chú ư, bước ra phía trước cửa ngó mông ra đường. Một
lần nữa ông nắm tay
con và kêu bạn ḿnh cùng nắm
để dẫn chị ra khỏi nhà th́ chị hắt
hơi một cái rồi quày quả trở vô. Ông già Nhân lật đật móc ra một tấm giấy và một cây viết đưa cho già Nghĩa. Ông nầy viết
vội vàng mấy chữ,
đưa tới trước mặt con. Chị Nhàn không
ngó mà cúi xuống sửa
sửa lại nếp áo, nếp quần ḿnh.
Ông già Nghĩa nh́n con thất vọng, quay
lại th́ không thấy bạn ḿnh đâu nữa. Chừng
một phút sau già Nhân mới
hiện lên. 'Tôi đi qua tới
bển thấy thằng chó đó đương ăn uống
bĩ bàng với một con
khác, giận quá gơ đầu nó mấy cái,' ông th́ thầm. 'Tôi
cũng có đưa tay vô quậy quậy trong hai ly
rượu tụi nó... Làm th́ làm vậy cho đở
tức ḿnh chứ ḿnh là khoảng không mà, có làm
được quái ǵ ai.'
Hai bóng ma buồn bă ngó chung quanh một lần
cuối rồi nắm tay nhau lặn xuống đất.
Trên bàn thờ tàn nhang bây giờ
đồng loạt rớt
xuống lă tă phủ đầy mặt cát trong 'ly
hương', lấm tấm điểm mấy chén chè cùng
hai dĩa thịt gà xé phai cạnh đó.
Buông một
tiếng thở dài, chị
Nhàn cầm lên từng
chén chè đưa ra ngoài thổi thổi nói nho nhỏ. 'Cúng th́ cúng, vái th́ vái chứ làm sao ông bà có
thể giúp ḿnh trúng số được. Âm dương
cách trở làm sao tương
thông. Giáng phước giáng họa cho nhau chỉ có ḿnh
và người đời chung quanh ḿnh mà thôi, không ai vô
đó được. Thôi mai không ăn Tết nữa,
lăn thân ra ngoài chạy mánh kiếm được
đồng nào hay đồng nấy, vậy mà chắc.
Bên ngoài chiều đă xuống, tiếng pháo nổ càng lúc càng nhiều
hơn, nhưng vẫn là những tiếng lẹt
đẹt, x́ hơi, buồn chán, không xua đuổi
được nỗi niềm u đạm của
người nghe...
(Houston, Texas, 3-1990)