“Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứ Trưởng”

          Trong thập niên 1960, tạiMiền Nam, trong dân gian đã truyền tụng câu “NhứtThắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứTrưởng,” nói lên lòngngưỡng mộ của người dânđối với bốn vị tướnglãnh trong sạch, thanh liêm của QLVNCH trong mộtđất nước mà chuyện tham nhũngđã trở thành như một chuyện bìnhthường trong giới lãnh đạo vềchính trị và quân sự. 

Nhứt Thắng 

          Vị tướngđược kể tên trước nhứt làTrung Tướng Nguyễn Ðức Thắng (1930-).


 

Ôngsinh vào tháng 1-1930 tại tỉnh Cao Bằng,Bắc Việt, theo hoc Khóa I TrườngSĩ Quan Trừ Bị Nam Ðịnh khai giảngngày 1-10-1951 nhưng sau 2 tuần lễđược chuyển vào Trường SĩQuan Trừ Bị Thủ Ðức, và tốtnghiệp ngày 11-6-1952 với cấp bậcThiếu Úy ngành Pháo Binh.

Ônglần lượt thăng cấp như sau: 1

·      Thăng cấpTrung Úy vào tháng 2-1953

·      Thăng cấpÐại Úy vào tháng 10-1954

·      Thăng cấpThiếu Tá vào năm 1955

·      Thăng cấp TrungTá tạm thời vào năm 1958

·      Thăng cấpTrung Tá thực thụ vào ngày 26-10-1959

·      Thăng cấpÐại Tá tạm thời vào tháng 2-1961

·      Thăng cấpChuẩn Tướng vào ngày 11-8-1964

·      Thăng cấpThiếu Tướng nhiệm chức vàongày 1-11-1965

·      Thăng cấpTrung Tướng nhiệm chức vào ngày3-6-1968

TướngThắng đã từng đượcbổ nhiệm vào chức vụ Tư Lệnhcủa một số đại đơn vị củaQLVNCH như sau:

·      Sư Ðoàn 1Bộ Binh: từ ngày 1-1-1961 đến ngày15-10-1961

·      Sư Ðoàn 5Bộ Binh: từ ngày 16-10-1961 đến ngày19-12-1962

·      Quân Ðoàn IV:từ ngày 29-2-1968 đến ngày 1-7-1968

Ôngcũng từng tham chính trong hai chính phủliên tiếp:

·      Chính phủNguyễn Cao Kỳ: Ủy Viên Xây Dựng Nông Thôn,từ ngày 1-10-1965 đến ngày 8-11-1967

·      Chính phủNguyễn Văn Lộc: Tổng Trưởng XâyDựng Nông Thôn từ ngày 9-11-1967 đếnngày 23-2-1968

Trongdân chúng VNCH đã truyền tụng khánhiều câu chuyện, giai thoại về tínhcương trực, thanh liêm của ông.  Một số giai thoại vềđức tính trong sạch, thanh liêm và yêulính, yêu dân của ông đã đượckể lại như sau:

“Cólần tướng Thắng đã cầm đầu mộtphái đoàn đi tham quan ngoại quốc. Trên nguyên tắc,tùy thời hạn, mỗi sĩ quan trong phái đoàn đềuđược đổi mỗi người một ít ngoạitệ để tiêu xài và chánh phủ cho riêng một ít tiềntúi.  Còn ông tướng trưởngphái đoàn thì có thêm một ngân khoản gọi là "ngânsách tiếp tân." Khi ra nước ngoài, tướng Thắngđã không xử dụng số tiền tiếp tân củachánh phủ cấp phát.  Lúc vềnước, ông đã đem trả đủ số tiềnkhông chi tiêu ấy vào ngân sách cho chánh phủ… Vốn là mộtsĩ quan to con, khoẻ mạnh, hiếu động, tướngThắng thích tự thân xông pha với các chiến sĩ củaông trong những cuộc hành quân bình định đạiqui mô.  Những dịp này, nếucó đồng bào hay thường dân từ trong nhữngvùng quê xa xôi, hẻo lánh, mất an ninh, bồng bế, dắtdíu nhau đi ra, tướng Thắng thường làmgương cho binh sĩ là đi bộ, nhường xe vậntải chở thường dân, nhất là đàn bà và trẻthơ…  Hôm ấy là dịptướng Thắng, tư lệnh vùng, đi thị sát lãnhthổ trách nhiệm và hội họp bộ tham mưu tạitiểu khu Rạch Giá.  Nhưthế, tất nhiên vị tiểu khu trưởng kiêm tỉnhtrưởng địa phương, theo lệ thường,phải khoản đãi quan khách một bữa ăn thịnhsoạn.  Bữa ăn đóthường diễn ra trong tỉnh đường và docông quỹ đài thọ.  Nhưngtướng Thắng đã không dự tiệc, mà lại rangồi ngoài xe Jeep, gân cổ lên "quạp" ổ bánhmì thịt to tổ nái.” 2

NgườiMỹ cũng nghe danh ông là một vịTướng lãnh trong sạch, thanh liêm, vàlàm việc đàng hoàng, nghiêm túc, nênhọ rất kính phục, ngưỡng mộ ông.  Chính vì vậy cácgiới chức quân sự và dân sự HoaKỳ tại Việt Nam rất tích cực ủnghộ ông.  Một tácgiả Mỹ đã ghi nhận như sau: “Thanghad a reputation for honesty and hard work, which won him not only the respectof his American civilian and military advisors but also substantial Americansupport for his revolutionary development campaign.” 3 (Xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Thắng nổi tiếnglương thiện và làm việc tíchcực, điều này giúp ông cóđược không những sự kính trọngcủa các cố vấn dân sự và quânsự của ông mà còn cả sự hỗtrợ đáng kể của Hoa Kỳ đốivới công cuộc vận động xây dựngnông thôn của ông.”). 

CơQuan Trung Ương Tình Báo của Hoa Kỳ (CentralIntelligence Agency = CIA), trong nhiều báo cáo hàngtuần của họ về tình hình tại VNCH(Weekly report on the Situation in South Vietnam) cũng đãcó những nhận xét rất tốt về conngười, tác phong làm việc cũng nhưnhững suy nghĩ của ông về vấn đềxây dựng nông thôn.

Báocáo hàng tuần của CIA, đề ngày24-10-1966, ghi nhận như sau trong phần II, RevolutionaryDevelopment (xây dựng nông thôn):

“Hewas particularly critical of the “new life hamlet program” which was designedto provide security from Viet Cong incursions and to provide a “new life” tothe peasant.  Thang maintains that thelatter goal of the program has not been successfully achieved and in his words,“has not provided a new life for the people in the hamlets.”  There has been no true social revolution, heasserted and “the Communists… have not been wiped out.”  Thang implied that government interference inthe life of the peasants must be minimal and that hamlet residents shouldcontrol their own programs.  TheRevolutionary Development Cadres, which he claims have started to take hold inthe provinces, should act mainly as an “emotional bridge” between the peasantand the government, according to Thang.” 4

(Xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Ông đặc biệtchỉ trích “chương trình ấp tân sinh”được thiết kế nhằm đemlại an ninh chống lại các xâm nhập củaViệt Cộng và tạo ra “một đờisống mới” cho nông dân. Thắng tin rằng mục tiêu thứnhì của chương trình đã khôngđược thực hiện thành công và,theo lời ông, “đã không đem lại mộtđời sống mới cho dân chúng trongcác ấp.” Ông cũng xác nhận “Đã khôngcó một cuộc cách mạng xã hội,và, bọn Cộng sản đã không bị tiêudiệt.”  Thắng ngụý rằng sự can thiệp chính phủvào cuộc sống của nông dân nên giữở mức tối thiểu và nên đểcho người dân trong các ấp quyền kiểmsoát các chương trình sinh hoạt củahọ.  Theo ông các CánBộ Xây Dựng Nông Thôn, mà ông tin là đãbắt đầu bám rể đượctại các tỉnh, chỉ nên giữ vai trò làm“nhịp cầu giao cảm” giữa nông dân vàchính quyền mà thôi.”)

 

          Vì bản tính trongsạch, thanh liêm, vì cách làm việcthẳng thắn, nghiêm túc, vớinhững tư tưởng về xây dựngnông thôn tích cực đó, lạiđược sự ủng hộ mạnh mẻcủa các giới chức Hoa Kỳ nhưvậy, Tướng Thắng không thể tránhkhỏi bị các tướng lãnh kháccủa VNCH nghi ngờ và ganh ghét, khiến choông có lúc đã nghĩ đến việctừ chức.  Mộtbáo cáo hàng tuần của CIA đã ghinhận điều này như sau:

“Thereis some indication that Minister of Revolutionary Development General NguyenDuc Thang may be thinking of resigning his post because of criticism from othermembers of the Directorate… Part of the difficulty in Thang’s relationship withother members of the Directorate may stem from the fact that he has received agreat deal of support and praise from American advisers, which has probablygenerated envy and suspicion.” 5

(Xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Có một số dấuhiệu cho thấy Ủy Viên Xây Dựng Nông ThônTướng Nguyễn Ðức Thắng cóthể đang nghĩ đến việc từchức vì sự chỉ trích từ cácthành viên khác của Ủy Ban Lãnh ÐạoQuốc Gia… Một phần của khó khăn trongmối quan hệ của Thắng với cácthành viên khác của Ủy Ban Lãnh ÐạoQuốc Gia có thể bắt nguồn từviệc ông nhận được rất nhiềuủng hộ và ca ngợi từ các cốvấn Mỹ, một điều có thể đãtạo ganh tỵ và nghi ngờ.”).

 

          Ðầu năm 1968, ông bàngiao Bộ Xây Dựng Nông Thôn cho Trung TƯớngNguyễn Bảo Trị, và ngày 29-2-1968 ông nhậnchức Tư Lệnh Quân Ðoàn IV thay cho ThiếuTướng Nguyễn Văn Mạnh.  Tổng Thống Nguyễn VănThiệu, vốn dĩ không thích TướngThắng từ khi Tướng Thắngđại diện cho các tướng lãnhthuộc phe Thiếu Tướng Nguyễn Cao Kỳđã khuyên ông Thiệu rút lui đừng ratranh cử tổng thống hồi giữa năm1967,6 đã bị áp lực từphía Hoa Kỳ phải chấp nhận việc bổnhiệm Tướng Thắng là mộttướng lãnh được tiếng thanhnliêm làm Tư Lệnh Quân Ðoàn IV để thaythế cho Tướng Mạnh đã bịtiếng tăm quá nặng nề về thamnhũng.  Vì vậy,Tướng Thắng đã không giữđược chức vụ này lâu.  Tướng Thắngphải bàn giao chức Tư Lệnh Quân Ðoàn IVcho Thiếu Tướng Nguyễn Viết Thanh vàongày 1-7-1968.  Sau đóông giữ chức vụ Chỉ HuyTrưởng Pháo Binh một thời gianngắn trước khi về Bộ Tổng ThamMưu ngồi chơi xơi nước trongchức vụ Phụ Tá Kế Hoạch cho TổngTham Mưu Trưởng Cao Văn Viên.  Năm 1973 ông xin nghĩ dàihạn không ăn lương để đi họclại và cuối năm đó ôngđược cho giải ngũ.  Cuối tháng 4-1975, ôngđược tái trưng dụng nhưng chưakịp được bổ nhiệm chứcvụ gì trong quân đội thì VNCH đãsụp đổ.  Sau ngày30-4-1975, ông định cư tại tiểu bang Connecticut,Hoa Kỳ.  

 

 

Nhì Chinh

          Vị tướngđược kể tên thứ nhì là TrungTướng Phan Trọng Chinh (1930-2014)

 

http://members.tripod.com/%7Enguyentin/chinh.jpg

 

          Ông sinh ngày 1-2-1931 tạitỉnh Bắc Ninh, Bắc Việt, theo họcKhóa 5 Trường Võ Bị Liên Quân ÐàLạt, mãn khóa ngày 24-4-1952 với cấpbậc Thiếu Úy, và lần lượt thăngcấp như sau:7

·      Thăng cấpTrung Úy vào tháng 1-1954

·      Thăng cấpÐại Úy ngày 29-9-1954

·      Thăng cấpThiếu tá vào tháng 9-1956

·      Thăng cấpTrung Tá vào tháng 12-1963

·      Thăng cấpÐại Tá nhiệm chức vào ngày 6-3-1965

·      Thăng cấpÐại Tá thực thụ vào ngày 1-11-1965

·      Thăng cấpChuẩn Tướng nhiệm chức năm 1966

·      Thăng cấpChuẩn Tướng thực thụ năm 1967

·      Thăng cấpThiếu Tướng nhiệm chức năm 1968

·      Thăng cấpTrung Tướng thực thụ năm 1973

Trongthời gian 1954-1956, ông là vị Tiểu ÐoànTrưởng đầu tiên của Tiểu Ðoàn 3Nhảy Dù.  Cuốitháng 9-1956, ông thăng cấp Thiếu Tá vàđảm nhận chức vụ Tham MưuTrưởng Liên Ðoàn (đến năm 1959đổi tên thành Lữ Ðoàn) NhảyDù.  Ngày 26-10-1960, ôngrời Lữ Ðoàn Nhảy Dù vàđảm nhận chức vụ Chỉ HuyTrưởng Biệt Ðộng Quân.  Ngày 11-11-1960, ông tham giacuộc đảo chánh của lựclượng nhảy dù dưới sựlãnh đạo của Ðại Tá Tư LệnhNguyễn Chánh Thi.  Cuộcđảo chánh thất bại, ông bị bắtgiam và bị Tòa án mặt trận SàiGòn xử 18 năm khổ sai và đày raCôn Ðảo. 

Saukhi cuộc đảo chánh ngày 1-11-1963 thànhcông, lật đổ được chế độNgô Ðình Diệm, ông được Hội ÐồngQuân Nhân Cách Mạng trả lại tự do, xóabản án, thăng cấp cho ông lên Trung Tá, vàbổ nhiệm ông làm Tỉnh Trưởng Pleiku.  Ngày 6-3-1965, ông thăng cấpÐại Tá nhiệm chức vàđược bổ nhiệm vào chứcvụ Tư Lệnh Sư Ðoàn 25 Bộ Binh.

Chínhtrong thời gian nắm giữ chứcvụ Tư Lệnh Sư Ðoàn 25 Bộ Binh này,Tướng Chinh đã để lạinhững dấu ấn rõ rệt về cácđức tính tốt đẹp của ông: trongsạch thanh liêm, không bao giờ lợi dụngchức vụ để lo cho gia đình, tậntâm trong công việc và nhiệm vụ, thương yêu, gầngủi và chia xẻ mọi hiểm nguy với binhsĩ dưới quyền. Dưới đây là một số giaithoại về các đức tính đócủa ông đã được truyền tụngtrong dân gian:

“Trongsuốt mấy năm liền đảm nhiệm trọngtrách đó, tôi thấy tướng Chinh không mấy khi vềSài Gòn thăm gia đình vợ con và bạn bè.  Ông bận lo thị sát chiếntrường, thanh tra các địa phương.  Một đặc điểmđáng nêu lên đây là tướng Chinh đi thanh sát toàn bằngxe, di chuyển trên đường bộ, mặc dù vùng ôngtrấn đóng rất nguy hiểm.  Bọn CS địa phươngthường hay đặt mìn, bắn sẻ và phục kíchtừng toán lẻ tẻ.  Thỉnhthoảng về thăm gia đình, vợ con, ông cũng dùngxe chớ không bao giờ dùng trực thăng như đa sốcác vị tướng lãnh khác.  Đoàn xe của tướng Chinhdi chuyển thường chỉ gồm có một chiếcDodge 4x4 trí súng đại liên với mấy tay xạ thủ,một jeep ông ngồi cùng với tài xế và đại úyĐoàn, sĩ quan tùy viên của ông.” 8

“Khoảngnăm 1966-67, đường Saigon – Đức Hòa còn làđường đất bụi.  Hôm đó, tôi trên xe cứuthương, trương cờ Hồng Thập Tự màchạy.  Xe tôi đi sau mộtđoàn xe của quân đội, tôi bóp kèn, thì tất cảđều dạt vào trong.  Nhưngđến xe đầu tiên thì tôi biết là xe của ôngTướng (vì có gắn ngôi sao), xe tôi không dám vượtqua.  Nhưng tôi thấy TướngChinh vỗ vai người tài xế, và xe ông dạt vào trongcho xe tôi chạy.  Đến tối,tôi xin gặp Trung Tướng và xin lỗi.  Nhưng Tướng Chinh nói: “NGÔISAO CỦA TÔI KHÔNG THỂ BẰNG SINH MẠNG CỦA MỘTTHƯƠNG BINH”. Câu nói đó đã chạm vào tim tôi, nướcmắt tự rơi không kềm được. Một câunói thật ngắn, gọn, nhưng sao hay trong vănchương, đẹp trong tình người đếnnhư vậy???.   Sau đó ônghỏi tôi: “Cô có biết tại sao Trung Tướng Chinh làông Tướng duy nhất không dùng trực thăng khiđi hành quân hay không?  Dạ,lúc đó cháu còn nhỏ nên không biết điều đó ạ!  Tại vì ông muốn chia xẻ tấtcả những nguy hiểm, gian khổ cùng chiến sĩ,chứ không như các ông Tướng khác cô à.  Nước mắt tôi lạirơi cho điều vô cùng tốt đẹp ấy.  Có người còn kể: “TướngChinh thường nói: “Là lãnh đạo, lúc nào cũng phảiđi tiên phong.” ” 9

          Với bản chấtcương trực như thế, ông không tránhkhỏi đã có những đụng chạmvới một số cố vấn Mỹ khi nhữngvị cố vấn này có những cửchỉ hay hành động có tính cách khinhthường hay nhục mạ QLVNCH.  MỘt sĩ quan trong bộ thammưu Sư Ðoàn 25 Bộ Binh đã kể lạicuộc đụng độ nẩy lửagiữa Tướng Chinh và viên sĩ quanđại tá cố vấn Mỹ như sau:

“Nhữngchuyến đi thanh sát như thế, không mấy khi tướngChinh đem viên đại tá Mỹ cố vấn trưởngsư đoàn đi theo.  Việcấy không ngờ đã khiến cho tên cố vấn Mỹ,có máu thực dân phong kiến và xấc láo, tên Hê-Li-Cớt,để tâm hiềm khích.  Hôm ấytướng Chinh về nhà thăm gia đình một đêm. Sáng hôm sau, ông lên bộ chỉhuy sư đoàn như thường lệ.  Các bạn quân nhân nào đã từngphục vụ trong vùng Hậu Nghĩa đều biếtchuyện này. Mỗi sáng, trước khi cho phép xe cộlưu thông, gồm cả xe nhà binh lẫn xe dân sự, xe vậntải, xe đò, v.v...tiểu đoàn 25 công binh phải lo mởđường xong xuôi để bảo đảm an toàncho mọi người.  Đoàn xe mở đường thườnggồm có một chiếc GMC và 1 chiếc Dodge 4x4 chởđầy các chuyên viên rà mìn.  Bởithế, không một xe nào, dù là xe của ông tướngtư lệnh có thể vượt qua luật lệ ấy.  Khi tướng Chinh vừa bướcvào văn phòng tư lệnh sư đoàn, viên đại táMỹ Hê-Li-Cớt, từ phòng bên cạnh đã bướcsang, hạch hỏi tướng Chinh, tại sao đếngiờ này ông mới đến văn phòng.  Trước thái độ hỗnghách ấy, tướng Chinh đã dạy cho hắn biếtbài học về quân phong và quân kỷ, đồng thờicũng nhắc cho anh ta biết rằng, dù sao anh ta cũngchỉ là một đại tá đang đứng trướcmột vị tư lệnh sư đoàn.  Nhưng viên đại tá Mỹphách lối này đã chẳng biết phục thiện, vềsau lại còn tỏ ra xấc láo hơn nữa, nên tướngChinh đã phải ra lệnh trục xuất tên cố vấnMỹ ấy ra khỏi văn phòng làm việc, sát vách vớivăn phòng của ông.  TướngChinh đuổi tên Hê-li-Cớt qua vùng Compound của Mỹ. Nhưng Hê-Li-Cớt cũngbướng, không chịu dọn đi.  Tướng Chinh liền ra lịnhcho trung tá Trà, chỉ huy trưởng tổng hành dinh sưđoàn 25, dọn dùm đồ đạc của hắnqua bên Compound Mỹ, dưới sự bảo vệ củaquân cảnh VN.  Bên phía Mỹ,chẳng hiểu viên đại tá thực dân này đã nói gìvơi binh sĩ Mỹ dưới quyền của y,người ta thấy bọn quân cảnh Mỹ cũng lênsúng M.16 và gờm sẵn trong tư thế chiến đấu. Nhưng rất may đã không xảyra vụ sô sát đáng tiếc nào giữa binh sĩ Mỹ vàbinh sĩ VNCH thuộc sư đoàn 25BB.   Dù vậy, báo chí Mỹ và báo chí ViệtNam cũng đã bình luận sôi nôi một thời vềhành động cứng cỏi, để bảo vệdanh dự của quân đội VNCH và thể diện dân tộc.”10

Saucuộc đụng độ nảy lửađó, các giới chức Hoa Kỳ tỏra không thích Tướng Chinh, và vì vậytrong các báo cáo, tài liệu của HoaKỳ, Tướng Chinh không đượcđánh giá tốt.  Sauđây là một bằng chứng về nhậnxét lệch lạc của CIA về TướngChinh:

“Thecontroversial commander of the ARVN 25th Division, General PhanTrong Chinh has stepped-up the tempo of hamlet construction to one month, andconsolidation phases to one and one-half months.  Chinh’s order has been issued in an apparentattempt to make the pacification effort in his area look good.” 11

(Xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Viên tư lệnh gây tranh cảinày của Sư Ðoàn 25 QLVNCH, Tướng PhanTrọng Chinh, đã tăng nhịp độ xâydựng các ấp lên một tháng, vàcác giai đoạn củng cố các ấp lênmột tháng rưởi. Lệnh của Chinh đã được banhành thấy rõ là nhằm giúp cho cốgắng bình định trong khu vực của ôngta có vẻ tốt đẹp.”).

Dĩnhiên, nhận xét như vậy của ngườiMỹ về Tướng Chinh chắc chắnđã có ảnh hưởng không tốtđến cấp lãnh đạo của VNCH.  Sau đây là mộtbằng chứng rõ rệt về việcTổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đãquyết định không bổ nhiệm TướngChinh vào chức vụ Tư Lệnh Quân Ðoàn IIvào tháng 4-1972:

“MR2 commander Gen. Ngo Dzu simply panicked and fled from Corps headquarters atPleiku to coastal Nha Trang, leaving the de facto leadership of ARVN forces inthe interior to MR 2 senior adviser John Paul Vann… Thieu was consideringreplacing him with a known incompetent named Phan Trong Chinh. Acting on anostensibly spontaneous impulse, Bunker sent Thieu a list of candidates on whichChinh's name did not appear.  Thieupicked one that did, that of Gen. Nguyen Van Toan.” 12

(xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Tư Lệnh Vùng IITướng Ngô Dzu hoảng hốt bỏ bộ tưlệnh Quân Ðoàn ở Pleiku chạy về Nha Trangở duyên hải, trên thực tế giao quyềnchỉ huy các lực lượng của QLVNCHtrong nội địa lại cho cố vấn trưởngVùng II Jean Paul Vann… Thiệu đang tính thay thếhắn [tức là Tướng Ngô Dzu] bằng Phan Trọng Chinh,một người đã đượcbiết là không có khả năng.  Hành động theo phảnứng liền lập tức, Bunker [đạisứ Mỹ tại VNCH lúc đó] gửi đến Thiệumột danh sách của những ứng viên trongđó không có tên của Chinh.  Thiệu chọn một tên cótrong danh sách, đó là TướngNguyễn Văn Toàn.”).

Saukhi rời chức vụ Tư Lệnh SưÐoàn 25 Bộ Binh, Tướng Chinh đã liêntục đảm nhận các chức vụ sauđây:

·      Tư LệnhPhó Quân Ðoàn III, 1968

·      Tổng CụcTrưởng Tổng Cục Quân Huấn, 1969-1973

·      Chỉ HuyTrưởng Trường Chỉ Huy và ThamMưu, 1974-1975

Saungày 30-4-1975, ông định cư tại thànhphố Rockville, tiểu bang Maryland, Hoa Kỳ.  Ông qua đời ngày17-11-2014 tại thành phố Vienna, tiểu bang Virginia,Hoa kỳ, hưởng thọ 85 tuổi.  Lễ an táng của ôngđã được cử hành rấttrọng thể và theo đúng lể nghi quâncách dành cho một tướng lãnh củaQLVNCH.

 

Tam Thanh

           Vị tướngđược kể tên thứ ba là TrungTướng Nguyễn Viết Thanh (1931-1970)

 

http://www.generalhieu.com/thanh.jpg

 

          Ông sinh ngày 31-3-1931tại Tân An, Long An, theo học Khóa 4 TrườngVõ Bị Liên Quân Ðà Lạt, mãn khóa ngày1-12-1951 với cấp bậc Thiếu Úy, và lầnlượt thăng cấp như sau: 13

·      Thăng cấp TrungÚy tháng 12-1953

·      Thăng cấpÐại Úy năm 1955

·      Thăng cấpThiếu Tá tạm thời ngày 26-10-1959

·      Thăng cấpTrung Tá nhiệm chức năm 1964

·      Thăng cấpÐại Tá nhiệm chức ngày 9-10-1965

·      Thăng cấpÐại Tá thực thụ tháng 12-1965

·      Thăng cấpChuẩn Tướng nhiệm chức ngày19-6-1966

·      Thăng cấpChuẩn Tướng thực thụ ngày19-6-1967

·      Thăng cấpThiếu Tướng nhiệm chức ngày19-6-1968

Ôngcũng đã chỉ huy các đơn vị tácchiến sau đây:

·      Trung ÐộiTrưởng, Trung Ðội 12, Ðại Ðội 51, TiểuÐoàn 15 Việt Nam vào tháng 12-1951

·      Ðại ÐộiTrưởng, Tiểu Ðoàn 15 cuối năm 1952

·      Tiểu ÐoànTrưởng, Tiểu Ðoàn 707 ÐỊa Phươngvào năm 1953

·      Trung ÐoànTrưởng, Trung Ðoàn 12, Sư Ðoàn 7 Bộ Binhnăm 1962

·      Tư LệnhSư Ðoàn 7 Bộ Binh ngày 9-10-1965

·      Tư Lệnh QuânÐoàn IV ngày 1-7-1968

TướngThanh nổi tiếng trong QLVNCH là một sĩ quangương mẫu và trong sạch, thanh liêm vớikhá nhiều giai thoại về đức tính liêmkhiết và tận tụy với quân vụ củaông, như trong lời kể lại sau đây:

“Vàogiữa năm 1968, Thiếu Tướng Nguyễn ViếtThanh được bổ nhiệm làm Tư Lệnh QuânĐoàn IV, Quân Khu IV.  Lúc đótôi làm Tổng Thư Ký Hội Đồng Tái Thiết PhátTriển kiêm Trung Tâm Trưởng Trung Tâm Điều HợpTỉnh Kiên Giang.  Hàng tháng tôithường về họp tại Trung Tâm Điều HợpQuân Khu do Đại Tá Phạm Văn Út làm Trung Tâm Trưởngvà thỉnh thoảng có ghé qua thăm Thiếu TướngThanh.  Nhân một buổi họpcuối năm, tôi có chở theo vài món đặc sản RạchGiá như nước mắm nhĩ Phú Quốc, khô cá thiềuvà một ít bánh ú lá dừa biếu gia đình ông.  Vì biết tôi có quà cho TướngThanh nên Trung Tá Tỉnh Trưởng Kiên Giang cũng nhờtôi chở theo một số quà biếu Tư Lệnh.  Ông nghe tiếng Thiếu TướngThanh rất thanh liêm, không ưa vụ biếu xén quà cáp, nênông không dám đích thân đi biếu mà nhờ tôi là chỗthày trò cũ, may ra được nhận chăng?  Hôm đó sau buổi họp ởvăn phòng Đại Tá Út, tôi qua thăm Tư Lệnh.  Thiếu Tướng Thanh niềmnở tiếp tôi, hỏi thăm chuyện vợ con, hỏithăm Thiếu Tướng Khuyên, rồi ông nói: "Bây giờcũng trưa rồi, Quý qua bên nhà ăn cơm với vợchồng tôi nhé, ăn chay đó."  Tôi thưa: "Cám ơn ThiếuTướng, hôm nay đàn em không xin được trựcthăng, phải đi đường bộ, về trễsợ nguy hiểm, lần sau sẽ xin ghé tư dinh thămchị luôn."  Tôi tranh thủtrình bày vụ biếu quà, ông bảo: "Thôi được,món nào của anh thì tôi nhận, nhưng chỉ lần nàythôi nhé.  Còn của anh TỉnhTrưởng thì anh đem về nói là tôi rất cám ơn,nên đem mấy món quà đó tặng cho anh em thương bệnhbinh nhân dịp Tết cho họ mừng.  Đó là điều mà cấp chỉhuy nên làm." Bất giác tôi chợt nhớ đến cái Tết10 năm trước ở Vĩnh Bình. Sáng mồng mộtTết, ông cùng Thiếu Tá Khuyên vào bệnh viện tỉnhthăm thương bệnh binh.  Rồi suốt ngày mồng hai Tết,ông hết đứng lại ngồi đăm chiêu trướcbản đồ hành quân để nghiên cứu địahình và tình hình địch.  Hìnhnhư ông nóng lòng trông cho mau đến ngày mồng 3, hếthạn hưu chiến để tổ chức hành quân BìnhĐịnh.  Cuộc đờicủa ông chỉ biết phục vụ, phục vụ vàphục vụ, chí công vô tư, xả thân vì nước.” 14

Ngoàiđức tính cương trực và thanhliêm giống như hai Tướng Thắng vàChinh, Tướng Thanh còn một đặcđiểm nữa là gần gủi và chămlo cho dân rất nhiều trong thời gian ông đảmnhiệm chức vụ Tỉnh Trưởngtại 2 tỉnh Long An (1961) và Gò Công (1963).  Do đó mới cómột chuyện xảy ra như sau ngoài sứctưởng tượng của mọingười như trong lời kể lạicủa chính Chuẩn Tướng Hoa Kỳ William R.Desobry (1918-1996), Cố Vấn Trưởng Vùng IV:

“VịTướng Cố Vấn Quân Đoàn IV đã kể chuyệnTướng Thanh được ái mộ như thế nào:Trong một dịp, lúc đó Tướng Thanh còn làm Tư LệnhQuân Đoàn IV ở Cần thơ, ông cùng vị TướngCố Vấn bay lên Bản Doanh BTL Sư Đoàn 7 BộBinh ở Mỹ Tho. Hai vị Tướng ăn cơmtrưa một cách kín đáo trong một nhà hàng ở ThịXã; người ta xầm xì rỉ tai và mọi ngườicuối cùng rồi cũng hay tin.  Dân chúng và binh sĩ ùn ùn kéo đếnchào mừng vị Tư Lệnh cũ của họ. Trongsuốt cả tiếng đồng hồ, TướngThanh phải gật đầu, bắt tay liên tục cảtrăm người.” 15

Ngoàiđức tính cương trực, thanh liêm,lúc nào cũng chăm lo cho đời sốngcủa binh sĩ và dân chúng trong vùng tráchnhiệm của mình, Tướng Thanh cònđược cấp dưới kính trọngvì sự dũng cảm gần như huyềnthoại của ông trong trận mạc.  Ông là một trong số râtít những tuớng lãnh của VNCHđược Chính phủ Hoa Kỳ ban thưởnghuy chương cao quý Silver Star khi đã làmột tướng tư lệnh vùng nhưchúng ta thấy trong bản tuyên dương sau đây:

 

Bản TuyênDương Kèm Theo Huy Chương Silver Star TraoTặng Thiếu Tướng

Nguyễn ViếtThanh Tư Lệnh Quân Ðoàn 4 Do Hành Ðộng DũngCảm Phi Thường


Ngày 24-2-1969Tại Tân Châu

(Xintam dịch sang Việt ngữ như sau: “Tồng Thống Hoa Kỳ,được phép do Ðạo Luật củaQuốc Hội ngày 9-7-1918, hân hạnh banthưởng huy chương Ngôi Sao Bạc cho ThiếuTướng Nguyễn Viết Thanh, Quân LựcViệt Nam Cộng Hòa, vì sự dũngcảm phi thường trong hành động vàongày 24-2-1969, gần Tân Châu, trong lúc đang phụcvụ với tư cách Tướng TưLệnh Quân Ðoàn IV, Quân Lực Việt Nam CộngHòa.  Vào ngày hômđó, Chi Ðội A, thuộc Chi Ðoàn 1 củaThiết Ðoàn 12 Kỵ Binh và Ðại Ðội 226Ðịa Phương Quân đụng nặng vớiTiểu Ðoàn Mười Trí.  Việt Cộng đãbắt đầu cuộc tấn  công ác liệt với rốc-kết,bích kích pháo, và các súng liên thanhnhỏ vào cánh phải của đơn vịkỵ binh.  TướngThanh phản ứng ngay lập tức bằngcách thiết lập liền một căn cứyểm trợ hỏa lực và sau đó ralệnh cho cạnh trái phản công để táilập thế trận. Ðịch quân phản công và đẩy lui quânbạn.  Hoàn toànbất kể sự an nguy của bản thân, TướngThanh xông lên giữa trận, kêu gọi và cỗvũ binh sĩ của mình, tiếp đó ôngsử dụng một thiết vận xa đểtiến về phía Ðại Ðội 226 ÐịaPhương Quân, tập họp họ lại và ralệnh phản công. Tướng Thanh từ trên nóc chiến xachỉ huy cuộc phản công mãnh liệt vàođịch quân.  Ðịch quân bịđẩy lui với rất nhiều thương vong,và quân ta chiếm lại trận địa.  Sư hiện diện của ôngtại mặt trận, vào lúc quyếtđịnh nhứt của trận đánh, là tácnhân trực tiếp khôi phục lại sứcchiến đấu của Quân Lực Việt NamCộng Hòa.  Sự anhdũng nổi bật trong hành động củaTướng Thanh phản ánh rõ rệt côngtrạng của ông cũng như của Quân LựcViệt Nam Cộng Hòa.”).   

 

Ngày2-5-1970, lúc 1 giờ 40 trưa, trong khi đangthị sát mặt trận tại biên giớiViệt-Miên, ông đã tử nạn khi chiếctrực thăng chở ông bị rớt vìđụng phải một chiếc trực thăngCobra.  Ông đượcTổng Thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu truy thănglên cấp Trung Tướng và truy tặngÐệ Nhị Ðẳng Bảo Quốc Huân Chương.

 

Tứ Trưởng

          Vị tướngđược kể tên thứ tư là TrungTướng Ngô Quang Trưởng (1929-2007)

 

 

          Ông sinh ngày 13-12-1929tại tỉnh Bến Tre (sau đổi tên là KiếnHòa), theo học Khóa 4 Trường Sĩ QuanTrừ Bị Thủ Ðức, mãn khóangày 1-6-1954 với cấp bậc Thiếu Úy,tình nguyện vào Binh chủng Nhảy Dù,và là một Trung Ðội Trưởng củaTiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù. Ông đã lần lượt thăng cấpnhư sau:16

·      Thăng cấpTrung Úy ngày 1-12-1955

·      Thăng cấpÐại Úy năm 1961

·      Thăng cấpThiếu Tá năm 1964

·      Thăng cấpTrung Tá tháng 4-1965

·      Thăng cấpÐại Tá nhiệm chức ngày 19-6-1966

·      Thăng cấpChuẩn Tướng nhiệm chức ngày4-2-1967

·      Thăng cấpThiếu Tướng nhiệm chức ngày3-6-1968

·      Thăng cấpTrung Tướng nhiệm chức ngày 1-11-1971

Ôngnổi tiếng là một tướng lãnhrất gương mẫu về quân phong, quân kỷ,rất tận tụy với trách nhiệm, vàluôn luôn có mặt tại những điểmnóng trong khu vực thuộc trách nhiệmcủa mình, như đoạn văn mô tả sauđây:

“Tư-LệnhQuân-Ðoàn I & Quân-Khu I Ngô Quang Trưởngđược hầu hết mọi ngườikhâm-phục.  Ông đãdành nhiều tâm-trí, công-sức, vàthì-giờ vào các cuộc hành-quânhơn là vào công việc văn-phòng.  Ông thường-xuyênmặc chiến-phục, đội mũ sắt,mang áo giáp, bay đến tận từngđồn + chốt khắp Quân-Khu, đểquan-sát, nghiên-cứu tình-hình tạichổ, và kiểm-tra tác-phong, kỷ-luậtcủa các cấp quân-nhân. Bản-thân ông ít thích truy-hoan, nên cấmsĩ-quan thuộc quyền đến khiêu-vũở các nhà hàng ca + vũ + nhạc,khiến các Tỉnh-Trưởng vàThị-trưởng cấm luôn cả các phòngtrà ca-nhạc tổ chức khiêu-vũ cho bất cứgiới khách hàng nào.” 17

Ôngcũng nổi tiếng là một tướnglãnh trong sạch, thanh liêm, và không dung túng chocấp dưới làm bậy, xâm phạm tàisản của dân chúng, như trong giai thoại sauđây:

“Tronggiữa năm 1974, Ông đã có một hành động rấtngoạn mục.  Lính của mộtsư đoàn tại vùng I đã lùa một đàn bò củadân chúng, đem cất giấu tại thung lũng QuếSơn.  Khi nghe dân chúng tốcáo, ông đích thân bay đi tìm và đem trao trả cho khổchủ.  Số bò còn thiếu,ông trừ lương từ Trung Ðoàn Trưởng đếnbinh sĩ, lấy tiền mua bò trả đủ số chodân, không dung dưỡng bao che các việc làm mờ ám củathuộc cấp, như một số các vị chỉ huykhác.” 18

Ôngcũng là một trong số rất ít cáctướng lãnh hoàn toàn không có thamvọng chính trị và không bao giờ dínhlíu vào các âm mưu, biến cố chínhtrị.  Ông dành toànthời gian cho quân vụ.  Cũng như Tướng Thanh,Tướng Trưởng là một trong sốít các vị tướng lãnh của QLVNCHđã chỉ huy các đơn vị tácchiến từ cấp thấp nhứt đếncấp cao nhứt:

·      Trung độitrưởng: tháng 7-1954 (một trung độicủa Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù)

·      Ðạiđội trưởng: đầu năm 1955 (ÐạiÐội 1, Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù)

·      Tiểuđoàn trưởng: năm 1961 (Tiểu Ðoàn 5Nhảy Dù)

·      Tư lệnhsư đoàn: năm 1966 (Sư Ðoàn 1 Bộ Binh)

·      Tư lệnh quânđoàn: năm 1972 (Quân Ðoàn IV và Quân Ðoàn I)

Ôngđã tham dự nhiều trận đánh quantrọng khi còn phục vụ trong Binh chủng NhảyDù, nhưng nổi tiếng nhất là trậnHắc Dịch vào tháng 2-1965.  Lúc đó ông còn mangcấp bậc Thiếu Tá và là TiểuÐoàn Trưởng Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù.  Hắc Dịch là mộtmật khu của Công Trường 7 (tức SưÐoàn 7) của Việt Cộng nằm trong mộtkhu rừng ở phía Bắc Núi ÔngTrịnh thuộc tỉnh Phước Tuy (BàRịa).  Cuộc hành quântấn công vào Hắc Dịch do Bộ TưLệnh Vùng III tổ chức để càn quétcác lượng Cộng quân đã gây thiệthại nặng cho Tiểu Ðoàn 4 Thủy Quân LụcChiến (TQLC) trong trận Bình Giả (gần khuvực mật khu Hắc Dịch, vào cuốinăm 1964 đầu năm 1965). Cuộc hành quân này đượcđặt tên là Chiến dịch Nguyễn VănNho (đặt theo tên của vị Tiểu ÐoànTrưởng Tiểu Ðoàn 4 TQLC đã tửtrận trong trận Bình Giả) và bắtđầu vào ngày 9-2-1965. Tham gia cuộc hành quân có Chiến Ðoàn IINhảy Dù dưới quyền chỉ huy củaTrung Tá Trương Quang Ân (về sau thăng cấpChuẩn Tướng, làm Tư Lệnh SưÐoàn 23 Bộ Binh, và tử nạn trựcthăng vào ngày 8-9-1968). Chiến Ðoàn II Nhảy Dù gồm 3 tiểuđoàn trong đó Tiểu Ðoàn 5 củaThiếu Tá Ngô Quang Trưởng là chủlực.  Tiểu Ðoàn 5 đãgây thiệt hại rất nặng nề cho 2 TrungÐoàn Q761 và Q762 của Công Trường 7,với “hằng  trăm  xác  cộng  quân tràn  ngập  chung quanh  tuyến  phòng thủ, đầy  dẫy  hằng trăm  vũ khí đũ loại  từAK47,  súng  trường  CKC, súng  chống  chiến xa  B40,  B41  đến  trung liên  nồi, đạiliên 12.8 ly, cối 61 ly, đạn dược quân trang quân dụngnhiều vô kể.” 19 Thiếu Tá Ngô QuangTrưởng được vinh thăng lên TrungTá đặc cách tại mặt trậnvà được ban thưởng ÐệTứ Ðẳng Bảo Quốc Huân Chương.  Sau trận này, ông rờiTiểu Ðoàn 5 về làm Tham Mưu TrưởngLữ Ðoàn Nhảy Dù, và qua năm sau, 1966,khi Lữ Ðoàn Nhảy Dù được nânglên thành Sư Ðoàn, ông được bổnhiệm vào chức vụ Phó Tư Lệnh.  

Tuynhiên, đối với gần như tất cả quândân VNCH, ông nổi tiếng nhứt về chiến cônggiữ vững được Huế vàtái chiếm Quảng Trị trong trận Tổng TấnCông của Cộng sản vào Mùa Hè năm 1972khi ông được Tổng Thống Nguyễn VănThiệu bổ nhiệm vào chức vụ Tư LệnhQuân Ðoàn I thay thế Trung Tướng Hoàng XuânLãm.

Giữatrưa ngày Thứ Năm, 30-3-1972, trong MùaLễ Phục Sinh, Cộng quân bắt đầu cuộcTổng Tấn Công trên khắp lãnh thổ củaVNCH.  Riêng tại vùnggiới tuyến ngay phía Nam vĩ tuyến 17, saumột loạt pháo kích dữ dội, 3 sưđoàn chủ lực của Bắc Việt (cácSư Ðoàn 304, 308, và 320B), vượt VùngPhi Quân Sự, tấn công vào phía Bắc và phía Tâycủa tỉnh Quảng Trị.  Phòngthủ lãnh thổ của tỉnh Quảng Trịlà trách nhiệm của Sư Ðoàn 3 Bộ Binhdưới quyền tư lệnh của ChuẩnTướng Vũ Văn Giai (tốt nghiệp Khóa10 Trường Võ Bị Liên Quân Ðà Lạt),gồm có 3 trung đoàn (2, 56 và 57) và đượctăng viện với 2 lữ đoàn ThủyQuân Lục Chiến (Lữ Ðoàn 147 TQLC vàLữ Ðoàn 258 TQLC).  Tất cả các căncứ đóng quân và căn cứ hỏalực của Sư Ðoàn 3 lần lượtthất thủ rất bi thảm, trong đó cóvụ đầu hàng của cả Trung Ðoàn 56tại trại Carroll dưới quyền chỉ huycủa Trung Tá Phạm Văn Ðính (tốt nghiệpKhóa 9, Trường Sĩ Quan Trừ BịThủ Ðức, năm 1960) làm chấn độngQLVNCH và Ðồng Minh.  Ngày1-5-1972, tỉnh Quảng Trị thất thủ, SưÐoàn 3 Bộ Binh tan rã, tháo chạy vềHuế ở phía Nam, dân chúng thạy theo,bị địch quân truy kích rất tàn bạo,tạo ra “Ðại Lộ Kinh Hoàng” trên đoạn QuốcLộ 1 giữa Quảng Trị và Thừa Thiên(Huế), và kế tiếp gây ra cảnh hỗnloạn ngay trong thành phố Huế, với mộtsố binh sĩ QLVNCH rời bỏ đơn vị,vô kỷ luật, cướp bóc và hiếpdân.  Trong cảnh hỗnloạn này, người dân Huế còn cóthêm nổi lo sợ Huế có thể sẽ lạirơi vào tay Cộng quân và họ nhớlại trong kinh hoàng vụ tàn sát hồiTết Mậu Thân 1968, và họ không còn cáchnào khác hơn là tìm mọi cáchthoát ra khỏi Huế, làm cho tình hìnhrối loạn tại Huế càng tệ hại thêm.

Ngày3-5-1972, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu bổnhiệm Trung Tướng Ngô Quang Trưởnglàm Tư Lệnh Quân Ðoàn I thay cho TrungTướng Hoàng Xuân Lãm.  Ngay buổi chiều hômđó, Tướng Trưởng cùng bộtham mưu của ông bay ra Huế liền lậptức.  Ngày hôm sau, ôngban hành 2 lệnh quan trọng: 1) Thiết lập BộTư Lệnh Tiền Phương của Quân Ðoàn I ngaytại phía Bắc thành phố Huếvới nhiệm vụ chận đứng tấtcả các cuộc tấn công của Cộng quân;và, 2) Tất cả quân nhân, lạc đơn vị,bỏ đơn vị, hay không còn đơn vịnữa đều phải lập tức trìnhdiện tại những nơi có các cấpthẩm quyền quân sự; quân nhân nào bất tuânlệnh này sẽ bị bắn bỏ tạichổ.  Trật tựlập tức được vãn hồingay.  Ðồng thời, dânchúng Huế rĩ tai nhau là “TướngTrưởng đã về” và tấtcả mọi người yên tâm không bỏ chạynữa.  Chuyện này không cógì lạ vì người dân Huế hếtsức tin tưởng TướngTrưởng vì họ đã biết quárõ tính cương quyết và tài dụngbinh của ông trong Trận Mậu Thân 1968 khi gần nhưtoàn thành phố Huế đã lọt vàotay Cộng quân ông vẫn tiếp tục chiếnđấu cùng với quân nhân các cấpcủa Sư Ðoàn 1 Bộ Binh mà ông là TưLệnh và giữ vững đượctổng hành dinh tại Mang Cá trong Thành NộiHuế, và sau đó phản công giải phóngHuế. Trong suốt lịch sử của VNCH vàchiến tranh Việt Nam, chưa bao giờ cóhiện tượng này: một cá nhân cóthể làm thay đổi diễn tiến củacuộc chiến một cách rõ rệt nhưvậy.

Saukhi ổn định tình hình và chậnđứng được cuộc tấn côngcủa Cộng quân vào tỉnh Thừa Thiên vàthành phố Huế, Tướng Trưởnglập tức lên kế hoạch phản công đểchiếm lại Quảng Trị.20 Ðịch quâncố thủ trong Cổ Thành Quảng Trị chốngtrả mãnh liệt. Tướng Trưởng phải sửdụng đến 2 đại đơn vị thiệnchiến nhứt của QLVNCH là Sư ÐoànNhảy Dù và Sư Ðoàn TQLC để tấncông tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị.  Trận đánh nàytrở thành trận đánh gây thương vongnhiều nhứt cho cả 2 phía trong Chiến tranhViệt Nam.  Sau cùng chínhcác binh sĩ của Ðại Ðội 2, Tiểu Ðoàn3, Lữ Ðoàn 147 TQLC đã thượngkỳ VNCH trên Cổ Thành Quảng Trị “vàolúc 12 giờ 45 ngày 16/9/1972 sau 51 ngày đêm nhậnlãnh trách nhiệm mà Sư Ðoàn Dù giaolại và sau 78 ngày cuộc Hành quân táichiếm Quảng trị được khởisư.” 21

Khảnăng lãnh đạo và điều quân ởcấp đại đơn vị của TướngTrưởng không phải chỉ nổi tiếng tronghàng tướng lãnh của QLVNCH mà naycả các cấp tướng lãnh của quânđội Hoa Kỳ đã từng tham chiếntại VNCH cũng đều khâm phục. Lờiphẩm bình sau đây của một tác giảMỹ đã mô tả một cách ngắngọn nhưng vô cùng chính xác về conngười và tài năng quân sự củaTướng Trưởng:

“Hewas considered one of the most honest and capable generals of the SouthVietnamese army during the long war in Southeast Asia. General Bruce Palmerdescribed him in his book The 25-Year War as a “tough, seasoned, fightingleader” and “probably the best field commander in South Vietnam.” 22

(Xintạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Ông được xem nhưlà một trong những vị tướnglãnh lương thiện nhứt và cókhả năng nhứt của quân đội NamViệt Nam trong cuộc chiến dài tại Ðông NamÁ.  Trong tác phẩm“Cuộc chiến tranh 25 năm” của ông, TướngBruce Palmer [là Trung Tướng Phó TưLệnh MACV dưới quyền tư lệnh của ÐạiTướng Westmoreland] môtả Tướng Trưởng như là mộtnhà lãnh đạo cứng cỏi, dày kinhnghiệm, và, có lẻ là vịtướng cầm quân giỏi nhứt của NamViệt Nam.”).    

Saungày 30-4-1975, Tướng Trưởngđịnh cư tại tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ.  Ông mất ngày 22-1-2007 tạithành phố Fairfax, tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ và tanglễ của ông đã được cộngđồng người Việt trong vùng tổchức rất trọng thể với đầyđủ lễ nghi quân cách dành cho mộttướng lãnh của QLVNCH.  Theo ý nguyện của ông, trohài cốt của tướng quân Ngô QuangTrưởng đã được giađình ông mang về Việt Nam và rải trênÐèo Hải Vân.23 

 

Thay Lời Kết

          LỊchsử VNCH chỉ khoảng 20 năm và gầnnhư lúc nào cũng ở trong tìnhtrạng chiến tranh.  Trong dânchúng, gần như không có gia đình nàokhông có con em trong quân đội.  Càng gần cuối cuộcchiến, vai trò của các tướng lãnhngày càng quan trọng hơn.  Một số không nhỏ cáctướng lãnh đã tham nhủng và làmgiàu, nhiều khi là trên xương máu của chínhbinh sĩ dưới quyền mình.  Dân chúng rất bất mãnvới tình trạng tham nhủng này.  Do đó họ đặcbiệt quan tâm theo dõi các vị tướngtrong sạch thanh liêm, và, sau cùng, đã “xếphạng” 4 vị tướng trong sạch nhứtcủa QLVNCH: ‘Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh,tứ Trưởng.”  Cả 4 vịtướng được dân chọn đềurất xứng đáng với lòng tincủa dân chúng VNCH.     

 

 

Ghi Chú:

1.    TrầnNgọc Thống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy,Lượcsử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.  California:Hương Quê, 2011.  Tr. 203-204.

2.    NhữngGiai Thoại Sạch của Tướng Thắng,tài liệu trực tuyến, có thểđọc toàn văn tại địa chỉ Internetsau đây:  http://www.generalhieu.com/ndthang-u.htm

3.    Clarke,Jeffrey J., United States Army in Vietnam: advice and support: the final years,1965-1973.  Washington, D.C.:U.S. Army Center of Military History, 1988, tr. 256.

4.    “CIA report on theSituation in South Vietnam as of 10/24/66,”tài liệu mật của CIA, đề ngày24-10-1966, giải mật ngày 4-3-1994, gồm 15 tr.,có thể truy cập trực tuyến vàtoàn văn từ cơ sở dữliệu Declassified Documents Reference System (DDRS), các tr. II-1 và II-2.

5.    “CIA report on theSiituation in South Vietnam covering period 10/31-11/6/66,” tàiliệu mật của CIA, đề ngày 7/11/1966,giải mật ngày 16/12/1993, gồm 24 tr., cóthể truy cập trực tuyến và toànvăn từ cơ sở dữ liệu DDRS,các tr. II-1 và II-2.

6.    LâmVĩnh Thế, Việt Nam Cộng Hòa,1963-1967: những năm xáo trộn.  Hamilton, Ont.: Hoài Việt,2010.  Tr. 192.

7.    TrầnNgọc Thống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy,Lượcsử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa,sđd, tr. 127-128.

8.    NguyễnÐức Thắng, Phan Trọng Chinh, Lê Minh Ðảo,Lý Tòng Bá, tàiliệu trực tuyến, có thể đọctoàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://vanghe.blogspot.ca/2011/09/nguyen-uc-thang-phan-trong-chinh-le.html

9.    Tưởngnhớ Trung Tướng Phan Trọng Chinh, tàiliệu trực tuyến, có thể đọctoàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://vietnamcuongthinh.blogspot.ca/2015/03/tuong-nho-trung-tuong-phan-trong-chinh.html

10.                      TướngPhan Trọng Chinh, tài liệutrực tuyến, có thể đọc toànvăn tại địa chỉ Internet sau đây: http://www.generalhieu.com/ptchinh-u.htm

11.                      “Intelligencereport on the situation in South Vietnam,” tàiliệu mật của CIA, đề ngày 19-12-1966,giải mật ngày 16-6-1998, gồm 24 tr., có thểtruy cập trực tuyến và toàn văntừ cơ sở dữ liệu DDRS, tr. II-4.

12.                      Ahern, Thomas L., Jr., CIAand the generals: covert support to military government in South Vietnam.  Langley, Va.: CIA, 2009.  Tr. 113.

13.                      Trần NgọcThống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy, Lượcsử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa,sđd, tr. 199-202.

14.                      Nguyễn MậuQuý, Trung Tướng Nguyễn Viết Thanh,tài liệu trực tuyến, có thểđọc toàn văn tại địa chỉ Internetsau đây: http://www.generalhieu.com/nvthanh-u.htm

15.                      Hai vịtướng tác chiến giỏi: Ðỗ Cao Trívà Nguyễn Viết Thanh,tài liệu trực tuyến, có thểđọc toàn văn tại địa chỉ Internetsau đây: http://www.banvannghe.com/a2347/tuong-gioi-do-cao-tri-va-nguyen-viet-thanh-truong-duong-chuyen-ngu

16.                      Trần NgọcThống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy, Lượcsử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, sđd, tr. 235-237.

17.                      Lê Xuân Nhuận, Biến-loạnMiền Trung: hồi ký. Alameda, Calif.: Xây Dựng, 2012.  Tr. 285.

18.                      Minh Dũng, TrungTướng Ngô Quang Trưởng: Tư Lệnh QuânÐoàn I và Vùng I Chiến Thuật, tàiliệu trực tuyến, có thể đọctoàn văn tại địa chỉ Internet sau đây:   http://www.luanhoan.net/danang/htm/danang10_12.htm

19.                      TrậnHắc Dịch: ngày 9 & 10/2/1965,tài liệu trực tuyến, có thểđọc toàn văn tại địa chỉ Internetsau đây: http://nhaydu.com/index_83hg_files/left_files/T-Chien/1965-TranHacDich.pdf

20.                      Ngô QuangTrưởng, The Easter Offensive of 1972.  Washington, D.C.: U.S. Army Center of MilitaryHistory, 1980.   (Indochina Monographs).  Tr.15-77.

21.                      Giang Văn Nhân, “Tiểu đoàn 3/TQLCdựng cờ trên Cổ Thành Quàng Trị15/9/1972,” trong Tuyển tập 2: hai mươimốt năm chiến trận của binh chủng ThủyQuân Lục Chiến Việt Nam (1954-1975).  Santa Ana, Calif.: Tổng hộiTQLC/VN tại Hoa Kỳ, 2005, tr. 438-450.

22.                      James H. Willbanks, “Themost brilliant commander”: Ngo Quang Truong, tài liệutrực tuyến, có thể đọc toànvăn tại địa chỉ Internet sau đây: http://www.historynet.com/the-most-brilliant-commander-ngo-quang-truong.htm

23.                      Hà Giang, CốTrung Tướng VNCH Ngô Quang Trưởng đãvề nhà, tài liệu trực tuyến, cóthể đọc toàn văn tại địa chỉInternet sau đậy: http://aihuubienhoa.com/a1532/co-trung-tuong-vnch-ngo-quang-truong-da-ve-nha-ha-giang